VOOBVRIJHEIDWAABHEID EH BECHT.
Aalst, 18 Augustus.
Fr. 4-00
Fr. 4-73
1882.
j\° 112.
a a n k o li d ig i Dge n
De aboDRcmcntsprijs
BRUGGE 16 4
's jaars voor de stad.
15 Cme" den drukregel
VOORUIT
verschijnt wekelijks
den Donderdag
in den namiddag.
OORUIT
s jaars voor heel het
land.
is voorop betaalbaar
De aankondigingen
verzoekt men uiterlijk
des Woensdags voor
6 uren namiddag te
zenden.
KIESOMKOOPERIJ
Het assisenhof van Luik heeft een
clericaal gemeenteraadslid van Lan
den, M. Wautliier, veroordeeld tot
200 fr. boet om zich plichtig gemaakt
te hebben aan kiesomkooperij. Hij had
namelijk om kiezers te doen 't huis
blijven 200 en tot 500 fr. toe aange
boden, en dit om den burgemeesler
der gemeente Gras Avernas te kun-
omverwerpen.
Die verooordeeling is eene les voor
degene die zich inbedden, dat n zake
van kiezing alle middelen toegelaten
zijii zelfs die welke de wet voorziet
en uitdrukkelijk verbiedt.
Feiten van kiesomkooperij in den
aard van de bovengemelde, heeft men
op meer andere plaatsen in het cleri
caal kamp bestatiad, namelijk te Gent,
te Aniwerpen, te Mechelen. Daar
nogtans de betichten door den jury
altijd vrijgesproken werden gaf dit
telkens aan de elericale bladfin gele
genheid om een triumfgejuich aan te
heffen. Diimaal zal het hun mislukken
en het onderhavig geval zal de kies-
dravers dier partij een weinig lot na
denken brengen.
Het is opinerkensweerdig dal er
tot nu toe. nog geene andere dan cle-
rikale kiesmakelaars voor fèiten van
omkooperij voor den jury hebben
moeten verschijnen. Nergens is er
een liberaal gevonden die het zij voor
omkooperij, hetzij voor eenig ander
kiesbedrog voor de rechtbanken ge
daagd is geweest. Mag men daaruit
niet besluiten dat de klerikale gezind
heid eene partij is van kiesknoeierij,
van bedrog en omkooperij
Het bovenstaande geval is de twee
de veroordeeiing door de rechtban
ken tegen de klerikale kiesdravers
uitgesproken.
In 1879 werd een klerikaal, Hen
drik Janssens van Bouchout, ie Ant
werpen veroordeeld tot 8 straffen van
50 franks boet, de kosten van 't pro
ces en 5 jaren berooving zijner poli
tieke rechten om talrijke pogingen
tot omkooperij in de gemeentekiezin-
gen van 29 October 1878.
De klerikale bladen hebben geene
reden om toe te juichen en zullen
thans niet langer meer beweren dat
hunne kiesmakelaars nog nooit ge
straft geweest zijn.
Wij lezen daaromtrent in De Koop
handel
De veroordeeling van een klerika-
len kiesomkooper, door het Assisen
hof van Luik, valt niet in den smaak
der klerikale pers.
Indien die klerikale kiesomkooper
veroordeeld werd, zegt de bisschop
pelijke Gazelle de Liége, is het hier
aan toe ie schrijven, dat de jury, op
eene enkele uitzondering, geheel was
samengesteld uit liberalen.»
Natuurlijk is dus de veroordeeling,
volgens dat blad, niet het gevolg der
plichtigheid van M. Wauthier, maar
wel van den politieken haat.
Dal was te verwachten.
Ware de jury samengesteld geweest
uit klerikalen, dat zou de betichte
zijn vrijgesproken, al was het dui
zendmaal bewezen dat hij wel en we
zenlijk schuldig was.
Dat geeft een gedacht van de poli
tieke moraliteit der klerikale partij.
Wij zouden derhalve de beweering
mogen omkeeren, en zeggen dat, als
de vlaamsche assisenhoven al de kle
rikalen hebben vrijgesproken, die van
kiesomkooperij beticht waren, dit en
kel hieraan toe te schrijven is, dat al
de juryleden klerikalen waren.
Dit argument laten wij aan de kle
rikale drukpers, ofschoon wij het
met meer recht en reden zouden mo
gen toepassen,dan zij op ons, vermits
over het algemeen de jurys in de
vlaamshce provincies meestal uit cle-
ricalen zijn samengesteld.
DE POL1CIE VAN BRUGGE.
Zoubaast de klerikale schrijvelaars bet
een of het ander onzedelijk feit vernamen
disschen zi j het hunne lezers op, zoowel
verminkten veranderd dat het eindigt met
op den rug der liberalen te draaien, al
zijn de plichtigen meest altijd aanhangers,
soms kopstukken der priesterpartij
Zoo gaven zij de zuivere broeders van
Rouse uit als geuzen 1 Zoo is, volgens
hen. kanonnik Bernard sinds zijne aan
houding, een liberaal I Zoo schreoowen
zij Barabas op de gemeentebesturen der
groete stedon, zoohaast er, onder hare tal-
rijko bevolking, een slechterik gevonden
wordt.
Ma&r in kloosters, congregatiën on
krochten dringen zij niet; de gemeeDtera
den naar hun hart schijnen geene verant
woordelijkheid over iets te moeten dragOD;
in een woord, zij zien een stroo in het oog
van een ander, maar niet den balk die in
het hunne zit.
Do godzalige stad Brugge, met den
naam der Onbevlekte Maagd betiteld; staat
thans ouder een klerikaal bestuur.
Om slechts een voorbeeld te geven van
den heilzamen invloed van dit vaderlijk
bestuur, zullen wij zeggen dat onder al de
groote steden des lands, de Mariaslad, in
verhoud'ng der bevolking het grootste
getal onwettige kindoren ziet geboren
worden
Ziehier officieele cijfers
Gent 13 7 onwettige kinderen t. b.
Antwerpen 11 2
Doornijk 10 8
Verviers 7 2 x>
Welk klerikaal blad heeft ons dal ooit
verteld
DE SCHOOLWET.
Belgie fin Frankrijk hebben elk eene
nieuwe schoolwet- Mcii kent den razeii-
d<-n ooi log die de belgische geestelijk
heid de onze aandoet, dat men wel ge
neigd zou zijn te denken dat zij de
fransche wetgevinge beter vindt die
echter veel strenger is.
Inderdaad, art. 2 dier wet zegt dat
een rustdag verleend wordt, per week,
buiten de zondagen en andere feestda
gen, om de ouders, zoo zij het begee-
reu, toe te lalen het godsdienstig onder
wijs aan hunne kinderen te doen geven
buiten de school.
De belgische wet geeft aan de pries
ters dc vrijheid den catechismus in de
school te gaan leeren, het eerste en het
laatste half uur der klas.
Dus in Frankrijk is de priester Lui
ten de school gesloten in Belgie heeft
hij er toegang gedurende twee halve
uren.
Eiwelhet is aan het fransch systeem
dat de belgische geestelijkheid, voor
wie de hper Woeste tol orakel gediend
heeft, den voorkeus geeft.
Maar wat nog meer opmerkenswaar
dig deze slelselmachlige tegenkanting
is, waarbij dc godsdienst niets te maken
heeft, 't is dat de schikkingen der
schoolwet enkel dezen herhalen der
wet van 1842, zoo duurbaar aan hel
hart der geestelijkheid, en onder welks
belièéfj twee halve uren aan het gods
dienstig onderwijs moesten gebruikt
worden welke gegeven werden door
den ouderwijzer, dien men nu hevloekt,
vervolgt, belastert, als hij thans doel
wat hem over drij jaren toegelaten was.
Moet men nu het eeuwig waar woord
van Pascal niet herhalen Waarheid
hier, leugen ginder En voegt er bij
dat al die komendien op den schouw
burg niet zijn. Ongelukkiglijk al die
komedien, zoo zij somwijlen aartsdom
zijn, worden altijd noodlottig en dik
wijls treurspelen die het publiek moet
uitscliuifelen.
DE ONDERWIJZERS.
BETAALD EN BENOFMD 1)00* DE
BISSCHOPPEN.
De onderwijswet van 1 juli 1879.
heeft de vrijmaking van de onderwijzers
begomien. In hunne school zijn zij 1111
aan geen toezicht vanwege de geestelijk
heid onderworpen. Dit is een groote
stap tot de onafhankelijkheid van het
onderwijzerskorps.
Velen denken, dat dit ook het eenig-
ste is, wat iu dien zin kan gedaan wor
den. Zij meencn, dat nu geen onderwij
zer meer de slaaf van pastor en kasteel
heer zal kunnen zijn. Die zulks denken
zijn er verre van af, den waren toe
stand, te kennen vooral op den huilen.
Zij slellfiAi zich voor, dat de onderw ijzer
nu even zoo vrij is en onafhankelijk
van den pastoor als, 'tis gelijk welke
bediende van den staat.
Hoe bitter bedriegen zij zich.
De wet van 1 juli 1879 zegt immers
in haar artikel 8, 1°
De benoeming dei onderwijzers
wordt door den gemeenteraad gedaan,
gelijkvormig aan hel art. 84, N° 6, der
wet van 30 Maan 1836.
Zoodat, thans nog, de pastor de be
noeming van den ouderwijzer in handen
heeft, in die gemeenten namelijk, waar
hij den boventoon voert, en die zijn
heiaas verre weg in meerderheid.
Gelukkiglijk trekken die gemeente
besturen zich thans niets aan.Dit is ook
zoo best voor den ondei wijzer. Hij is
dan niet genoodzaakt, zich voor M.
den pastor te gaan vernederen, hem
gaan te voet te vallen. Moesten die be
sturen van taktiek veranderen gelijk nu
reeds eenige beginnen, wat dan Zou
elke ouderwijzer, die een plaatske op
eene builengem eentc wil bekomen, zich
niet weêrom voor den vertegenwoordi
ger Gods moetni plat leggen en zij
ne voelen likken
Doet hij liet niet, de plaats zal hij
nooit bekomen. Zoodal hij ten slotte
weer in de klauwen der helaas niet
zachtzinnige geestelijkheid zit
Wat valt dus te doen
Een voudiglijk ditHet gouvernoment
neme de benoemingen van onderwijzers
aan de gemeenten af en doe ze zelf.
Dan zal er ten minste waarborg zijn,
dal de bekwaamsien en oudsten van
dienst niet altijd over 't hoofd zullen
gezien worden, en zullen geene versch
uit de normaalschool gekomenc onder
wijzers tol bedieningen geroepen wor
den, waarop anderen en meer bekwame
volle recht hebben, zulke wraakroe-
dende benoemingen, die velen ontmoe
digen, en die, helaas zeer dikwijls
voorkomen, zouden dan niet meer plaats
grijpen.
Dat men de onderwijzers op gelijken
voet stelle met de bedienden van den
bediendon van den ijzerenweg, waarop
ze ten minste recht hebben volgens de
studiën die zij moeten doen.
Dat een minimumei) een regelmatige
vermeerdering van jaarwedde vastge
steld worde, is hoogst noodig. De te
genwoordige opslag, 100 fr. alle vijf
jaren, en in het dienst treden met 1000
fr. op 20 jarigen ouderdom, is eene
ware, schande voor ons Belgie. Up der
tig jarigen ouderdom een traktement
van 1200 fr., is dit niet een comble
Voorwaar, het lol der lagere onderwij
zers met liet tegenwoordig programma
is oprecht benijdenswaard
Dat men het wel overdenke
DAT IS WAT TE STÉRK.
Dat de elericale pers goed kan liegen
is van oud gekend altijd heeft zij de
waarheid den hals verdraaid. Maar
nooit is de schaamteloosheid in 't liegen
bij tiaar zoo ver gegaan als thans.
Wij zullen er 't bewijs van leveren.
Niet lang geleden werd de pastoor
Leminens, van Maison St.-Gérard, in
de provicie Namen, wegens aanslagen
op de zeden veroordeeld tot twee jarcu
gevangenisstraf,
Twee kwezels, die ten voordeele van
den propreren pastoor waren komen
geiuigcn, werden veioordeefd voor val-
sche getuigenis.
Wil men weten hoe de heilige gazet
ten die zaak aan hunne lezers bekend
maken
Luistert hoe dc Dien Public, liet or
gaan des bissehops van Gent, zijn pu
bliek bedriegt
d Vrouw Zoë Jassongne, van Maison
Sl-Gérard, beticht van valsclie getui
genis in de zaak voor aanslag op de
zeden ten laste van pastoor Leminens
werd vcrledene week, bij afwezigheid,'
door de correctionneele rechtbank van
Namen tol een jaar gevangenisstraf ver
oordeeld, uit hoofde van valsche getui
genis.
Deze veroordeeling doel eenste meer
zien tot welke ellendige handlangers en
