PER EXPRES TENTOONSTELLING Programma. AAN DE OUDERS DER SCHOOL JEUGD. ■r- Siad Aalst. Vertooning ADRIAAN BROUWER De drie pompiers Land- en Hoving bouw- Flor a-Is een potuil nam (io opvoeder der katholieke'jeugd namen en de hoe danigheid pp van den jager en vreese- lijkc bedrijgcnde blikken op den ver- hlafien jager werpende, stopte hij zijn zakboek in zijn versleten jaske,, en ging verder op loer liggen. Dit eqrste heldenfeit zal dezen nieu wen jachtwachter echter weinig roem bijbrengen, daar de vermeende overtre der op gezegd goed jaagde met volle oor lof van den eigenaar, met wien hij een wederkuerig akkoord had. Dit belet echter niet dal de vrome onderwijzer ons een mcrkwaaadig staal tje hcefi geleverd van wat men heden zooal van de onderwijzers mei God maakt, en wat men er iu de toekomst nog zooal van maken zal. Hot einde der vakantie.n nadert wel haast zullen geheel het land door de scho len geopend worden. W- nnoer ik dtis de pen opvat, lieb ik voor doel u uit al mijna krachten aan te sporen om uwe kinders eenegoeae geleerd heid to bezorgen. De geleeidbeid op onze dagen is do fortuin der werkende volksklas. Door haar alleen san de een voudigste burgerszoon tot alle elanden eu bedieningen der samenleving opklimmen. In een woord, met de geleerdheid kan men komen, waar een rijke maar ongeleerde mensch met al zijne rijkdommen nooit zou ge raken. Integendeel, een mensch zonder geleerd heia is bijna niets meer. Wat geluk smaakt hij van zijne schatten, wanneer hij -door zijne onkunde niet in staat is de -eenvou digste bediening te bekleeóen, ja zelf', geen briefje noch lezen noch schrijven kan, zonder de hulp van anderen in te roepen Voorwaar, zulke menschen begrijpen wel hoe duurbaar de geleerdheid is 1 En hoe gaarne zoudon zij niet een deel hanner fortuin voor haar willen verwisselen?... Over een vierde eouw was de geleerdheid ons nog zoo mild niet geschonken. Hot was de boogere klas der samenleving die bijna alleen dit geluk mocht smaken. Ons liberaal gouvernement heeft in dit gebrek willen voorzien. Het heeft begrepen dat de geleerdheid het stevigste middel is om het lot des workmans te verbeteren. Daar om heeft het in alle hoeken des lands wel ingerichte scholen tot staud gebracht. Aan u, ouders, is het dus eene plicht van dezei gelegenheid in ruime mate gebruik te maken. En niet alleen is het voldoende uwe kinderen onverschillig naar de eene of andere school te zenden gi j zijt daar- enboveu in geweten genoodzaakt scholen te kiezen waar de jeugd een waar vader luudsch onderwijs en eene menschlievende opvoeding geniet. En zulk een onderwijs, en zulk eene opvoeding kunnen zij alleenlijk in da scholen van den Slaat verwerven. Inderdaad, daar gebeurt niets in hel duister. Er zijn schoolopzieners en school comiteiten die het onderwijs nauwkeurig en gewetensvol nagaan_ De boeken die men er gebruikt moeten eerst door de hoogere overheid goedgekeurd worden. De gods dienst en de zedeleer, gelijk het uit menig geval gebleken is, worden er voortreffelijk onderwezen. Wat de offieieelp onderwijzers betreft het zijn mannen die bewijsschriften hebben van grondige kennissen. Het zijn mannen, die in-da normaalschool verscheidene jaren tot het onderwijzersambt zijn voorbereid en die dus de vereisrkte grondstellingen van onderwijs eu opvoedkunde weten toe te passen. Werpen wij nu eenen vluchtigen blik over de kak- en broedersseholen. Wdk een oneindig verschil 1... Zou men van die scholen ook wel mogen zeggen dat zij waarborgen voor de kinders zijn, wanneer men overlegt hoeveel walgelijke feiten er niet ge schieden Wie heett de schandelijke aanslagen op de zeden reeds uit liet geheugen verloten, die te Ronse, Maltebrugge enz. gepleegd werden, en waarbij er zoovele onschuldige kinders voor altijd onteerd bleven Edoch, wenden wij het oog van die monsterdaden, die de nieuwsbladen tol schande dier scholen helaas bijna dagelijks aan te slippen hebben, en reppen wij liever eenige woerden over de «schoolmeesters met God. Een sehrijver zegde ergens De onderwijzer is de »iel der school.» Indien hel dus waar is, dal van hem de opvoeding der leerlingen afhangt, hoe wilt gij dan dat uwe kinders als deftige en versiandige burgers in het grootste deel der vrije katholieke kak scholen opgroeien Immers, het schoolonderzoek heeft u genoeg be wezen wat voor soort van katholieke onderwijzers men daar heeft. Hier eenen oud-veroordeelde daar eenen koe- of zwijnenhoeder, verder nog eenen knaap van 13 a 14,jaar die niet verder gèweest is, dan tot de lagere scholen. Ik vraag het u, lezers, wat kunnen zulke onderwijzers aan uwe kinders wijsmaken Zij weten zelf niets. Men kan toch geenen wijn schenken uit eene kan die slechts water bevat. Temeer, indien de eerste werkman de beste zich aanstelde als doktor of advokaai, zonder dal hij hiervoor de noodige studiën gedaan had, hoevee klanten zou hij onder wel tellen En waarom past gij dit stelsel niet toe op de scholen Waarom vereischt gij daar ook niet de noodige bekwaam heden?.. Iloe kunnen er dus nog zoo veel verblinde ouders wezen, die de geleerdheid en de opvoeding, en bij gevolg de toekomst hunner kinderen toevertrouwen aan mannen die er in het geheel de kennissen niet toe be zitten Wie zoo handelt beseft de waarde der geleerdheid niet. Ik weet het, ouders, de geestelijk heid heeft u bedreigd met hel eu ban vloek zij weigert u ook de sakra- menten. Alle zondagen schilderen zij uwe brave officieëleonderwijzers af als verschrikkelijke geuzen, als duivels die met begeerlijke blikken op de ziel uwer kinders loeren. Waarlijk men zou zeggen dat de officieele scholen een geesel der samenleving zal wezen, waaruit niets dan moorders en brand stichters zullen uit voortspruiten. En nochtans, ouders, gij hebt de onderwijzers ten allen tijde gekend en aanzien en gij aanziet ze nog ais defti ge burgers, als brave huisvaders. Ie dereen zocht hun gezelschap. Gij weet ook dat er in hunne scholen niets gebeurt wat tegenstrijdig is met godsdienst en plichtgevoel gij hebt reeds gelegenheid gehad duizenmaal de boeken te onderzoeken. Temeer, in liet grootste getal katholieke scho len hebben zij dezelfde boeken aange nomen, omdat zij veruit de beste zijn. De catechismussen dragen als vroe ger nog altijd den bisschoppelijken stempel. Ook hebt gij de nieuwe schoolwel reeds meer dan drij jaar in voege gezien, en waar hebt gij er gens eenig slecht ontdekt Waarin ligt het kwaad, als 't u belieft Alleenlijk hierin, dat depriesters vroeger op alle uren van den dag in de school mochten komen, er den baas spelen, en de lessen onderbre ken, dat zij nu in het begin of op het einde der lessen moeten komen. Aan u dus, Ouder3, is het van deze lastertaal te verfoeien. Duizendmaal hulde aan al wie van over lange maan den reeds de goede of officieele scho len boven de slechte of ezelscholen heeft weten te verkiezen 1... Nu is de geleerdheid eene noodza kelijkheid, zonder welke men bijna niets meer is in den stroom des voor- uilgangs, maar er zal wellicht een tijd opdagen waarop de mensch zon der geleerdheid als een dood lid der samenleving zal wezen, En zeggen dat er zoovelen zijn wien dit droevig lot te wachten staat want bijna een ge heel geslacht uit die onbekwame scho len zal natuurlijker wijze in de groot ste onwetendheid gedompeld blijven. Wee dan, gij ouders, die door uwe verblindheid de toekomst uwer kin ders in den afgrond zult gesmeten hebben door hunne jeugd aan onbe kwame handen toe te vertrouwen. Groot zal uwe verantwoordelijkheid wezen. En dan zullen uwe kinders u toeroepen Zietdaar vader en moeder de vruchten van uw onacht zaam werk, en in plaats van in uwen ouderdom dit werk dan te zegenen, zullen zij het tot hunnen laatsten adem toe doemen, daar gij. en gij al leen de schuld van hun ongeluk eu van hunne vernedering zult wezen. KEESJE. DE NACHTMERRIE. Een onrechte meent rneit vrij.alge meen, dat er eenig verband beslaat, tusschen het woord nachtmerrie en het paard. Merrie is iu deze beteekenis niets anders dan eene verbastering van het Germaansche mara, dat geest of spook beteekent. Zooheelin het Duitsch de nachtmerrie nog altijd de alp (elf.) Ook de naam mahr, dien men er in Duitscliland voor heeft, moet niet ver ward worden met mahre, dal merrie beteekent, maar is hetzelfde als liet Sanskrielsch marut, waarvan mara is afgeleid. Dezelfde afleiding geldt voor het Engelsche nightmare. Zoodra wij aannemen dat de ware beteekenis van nachtmerrie een «nacht geest» of «nachtspook» is, lubben wij den sleutel tot de rechte verklaring van vele spookjes en legenden, met dit zon derling verschijnsel samengeweven, die ons anders duisier geweest zouden zijn. Immers was de verklaring, welke liet volksbijgeloof vroeger aan deze be nauwdheid gaf die dikwijls niets anders is dan eene storing van de spijs verteringsorganen dat zekere vrou welijke demons 's nachts mannen en vrouwen kwamen plagen door op hunne borst te gaan zitten cn hunne ademha ling te belemmeren. Daar ran deze spo ken het vermogen werd toegeschreven om in een oogenblik van gedaante te kunnen veronderen, konden hunne slachtoffers hen nooit herkennen, en zoo speelden zij in allerlei vermommin gen hunne leelijke poetsen. Van daar dat al wal men deed om die onwelkome indringers te onttrekken en hen te we ren, niet baatte altijd was die nacht- lijke vijand den ongelukkigen lijder te slim af. Zelfs tegenwoordig nog wordt op vele plaatsen in Diiitschland deze verklaring aan de nachtmerrie gegeven, en de boeren bezigen nog verscheidene loovermiddelen en bezweringen tegen dit spooksel hunner verbeelding. Een der gedaanten, waarin men meende dat de nachtmerrie de slaapka mer 's nachts binnensloop; was die van eene kat. Zoo wordt verhaald dat een schrijnwerker in Buhl, die nacht op nacht verschrikkelijk door de nachtmer rie geplaagd werd, eindelijk, omstreeks middernacht, zijne vijandin in de ge^ daanle van eene kat zijne kamer zag binnensluipen. Na het gat, waardoor hij de kat had zien binnenkomen, zorg vuldig diphtgeslopt te hebben, ving hij het dier, en om zeker te zijn dat het niet ontsnappen kon, spijkerde hij het met een pot op den vloer vast. 's Morgens bij zijn ontwaken, zag hij echter, tot zijne groote verbazing en schrik, in plaats van de kat, ecue schoone jo.ig vrouw, met een spijker, die door hare hand was geslagen, Door hare bekoor lijkheden aangetrokken, trouwde hij met haar, en na verloop van tijd had den zij drie kinderen. Maar op zekeren dag maakte bij het gal, dat hij had dichtgeslopt, open, en tot zijne ontzet ting nam zij oogenblikkclijk weder de gedaante van eene kat aan en verdween door dat gat om nooit terug te komen. Vele geschiedenissen van dien aard, op allerlei wijze ingekleed, worden nog hier en daar verteld. Soms verschijnt de nachtmerrie ook als eene muis of een wezel, maar nooit als eene werkelijke merrie ;en de schil der van liet roemde stuk de Nachtmer rie heeft baar zeer onjuist voorgesteld als hare slachtoffer in de gedaante van een paard aanvallende. Maar het denk beeld, dat het volksbijgeloof er meestal aau hecht, is dat van een boozen geest of duivel, die van de nachtelijke uren, wanneer de spoken uit wandelen gaan, gebruik maken om de dorpen af te loo- pen eu den een of den anderen boer te versmoren of in zijne droomen zich iu de leelijkste gedaante aan hem te ver- toonen. Dit denkbeeld wordt zelfs onder wilde stammen gevonden en klimt tot de versie oudheid op. Zoo wordt, bijvoor beeld. verhaald dat de Noord-Ameri- kaansche indianen, na een avond van brasserij,'s nachts in hun slaap gestoord worden door lastige bezoekers, die hen met dreigende gebaren verschrikken alsook dat de Caribs, wanneer zij akelig gedroomd hebben, dikwijls bij hun ont waken verklaard hebben dat de booze geest Maboya lien in hun slaap mishan deld en geslagen had,en verzekerden dat zij hel nog in al hunne leden voelden. Vandaar ook, dat in den eersten tijd van hel christendom bij vele demeening ingang vond, dal de demon der nacht merrie een van de middelen was, die Satan bezigde om mensclienlijke zielen te plagen en Ie verleiden. Daarom hield men het er voor dat iemand,wiens slaap door zondige droomen gesloort was,zon der het zelf te weten, onder den invloed van Satan was geweest en aan booze be geerten en neigingen had toegegeven. (Harper's Weekly}. L'économib financière onzième an- née. Rédacteur L'hoest avocat. Prime gratuite. (Voir annonces.) Court St. Étienne, arsenicaal water, (Ziet advertentie.) Letter- en Tooneelkundig Gezelschap VOOR TAAL EN VRIJHEID op Stadsschouwburg den Zondao d Oktober 1882 met de medewerking van mejufvrouw DE CAESEMAEKER van Gent. Blijspel in één bedrijf door Auguste HENDRICKX Zangspel in één bedrijf door Emanuel ROSSEELS, muziek van Honoré STEPPE. Blijspel in één bedrijf. PRIJZEN DER PLAATSEN Benedeplaatsen 2 fr. Balkon 1 fr. Gaanderij 0,50 centiemen. Opening des bureels om 6 uren. Opgaan der gordijn om 6 1/2 uren stipt. LAND- EN HOVINGBODWMAATSCHAPPIJ VAN HET ARRONDISSEMENT AALST. MET HET OOG OP DEN UITVOER. De Land- en Hovingbouwmaatsehappij van het arrondissement Aalst zal den 8'"" October 1882 eene tentoonstelling voor vee- voedergewassenzaden en granen, moeshovenierderij en fruiten openen. Er zullen modaillen en geldpremiën aan de merkwaardigste verzamelingen iu t' algemeen en voor elke soort van land bouw- en moeshovenierderij voorbrengsels en zaden in het bijzonder toegewezen worden evenwel de medaitlen ten getallo van drij voor eiken prijskamp ofsoorl, en de premiën beloopende van VlJF tot DER TIG FRANKEN, zullen alleenlijk toege kend worden wanneer de jury de voort brengsels verdienstig genoeg acht. Voor de fruiten enz. zullen er drij a vijf medail- len voor eiken prijskamp ter beschikking van de jury gesteld worden. Het bureel der maatschappij zal des noods van alle maat regelen gebruik maken om zich te verze keren dat de aangeboden voortbrengsels bij den tentoonsteller zijn gekweekt of gewonnen. Zijn uitgezonderd de prijs kampen voor de zaden van den moestuin en

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

Vooruit | 1882 | | pagina 2