Aalst.
Ronse.
Uit het Audenardscne
halzerij is van weinig beteekenis, waar
deze woorden als een dreigende verwit
tiging en tevens een wijze raadgeving
zouden willen dienen.
De jeugd heeit uit de onmiddellijk
beleefde en doorleefde gebeurtenissen
van dezen laatster, tijd, genoegzaam nut
getrokken om zelve te beseffen waar voor
taan baar eigen weg moe: gaan. Niets is
zoo gemakkelijk als het eerbiedigen der
jongste begrippen waarmee zich de jeugd
van al het oude losmaakt. Verdraagzaam
heid 1 Gij die kristenen zijt, want God's
kruis stond niet in uw land, maar op den
hoogen Golgotha voor heel de wereld,
voor, al de menschen, die door zijn offer
broederen moesten worden I
Verdraagzaamheid 1 Gij die vrijzinni
gen zijt, want vrijzinnigheid is ruime ver
draagzaamheid tegenover alle menschen I
De sombre kuiperijen, die door alle
eeuwen heen, staten en grenzen vormden
en veranderden, het eene volk tegen het
andere in het harnas joegen en van de
wereld in den aanblik van Kalvariïn, een
bloed- en lijkenveld vermochten te ma
ken, neerschen nog immer voort, doch
voelen de reaktie der groot-wordende
menschelijkheid welke groeit uit bloed en
tranen, uit rampen en ellenden.
Een wordende menschheid zal begrij
pen waar een oude wereld ondergaat aan
eigen schuld en schande.
IJZERGALM.
TE GEPASTER URE
Zooals wij verleden week geschreven
hebben, hadden de socialisten sedert
ongeveer drie maanden een loonsbewe-
ging op touw gezet in de gist-en spiritus
fabriek Le Lion d'Or doch zonder een
uitslag te bekomen.
De werklieden die de ievervolle wer
king van het gemengd komiteit en de
prachtige uitslagen die het reeds bekwam
kenden, gaven ons hun belangen in han
den.
Op siaanden voet schreef het gemengd
komiteit naar voornoemd fabriek en acht
dagen later wierd ons een onderhoud met
den bestuurder toegestaan.
Terloops zij hier gezegd dat de gist- en
spiritusfabrieken hun granen krijgen van
het ministerie van bevoorrading, die ook
de prijzen van den gist en den alkooi
vaststelt.
Dit ministerie heeft ook het loonbarema
vastgesteld die de bazen dezer nijverheid
aan hun werklieden moeten be'alen.
Dit barema beloopt voor de geschoolde
en volwassen personen van 1,50 tot 1,75
per uur.
Welnu, in de onderhandeling, die wij
op donderdag 4 Maart gehad hebben
met oen bestuurder van Le Lion u'Or
hebben wij het tarief van het ministerie
overschreden.
Voor de geschoolde arbeiders bekwa
men wij 1,90 fr. en voor de andere 1,75
per uur of een opslag van 0.65 fr. per
uur. De leerlingen en kleine gasten van
min dan 18 jaar. een opslag van 0,55 fr.
per uur.
Zooals men ziet een prachtige uitslag.
Wewisten van ervaren vakmannen dat
deze nijverheid voldoende winsten geeft
om dit te betalen.
Daarmee is eens te meer de legende
dat slechts de socialisten bekwaam zijn
iets te doen voor 't volk. den kop inge
slagen.
Juist toen we het fabriek verlieten, na
afloop der onderhandelingen, traden de
socialisten met een afgevaardigde van
Brussel binnen, en vroegen aan den be
stuurder dat hij het tarief van het minis
terie zou toepassen.
De bestuurder antwoordde dat hij
een overeenkomst had getroffen met het
gemengd komiteit. (Zulks heeft ons een
bediende van daar verzekerd). GeiJ^^É
dat wij er niet een uur later naartoé^^r
gegaan, anaers kregen de werkliedeB®
tarief van het ministerie I Nu, einde goed
alles goed.
W erk erstoelangen
De werklieden der brouwerij Burny
hebben door onze werking, ingezet ten
gevolge der prijsstijgingen van de levens
behoeften, een loonopslag bekomen van
0,25 fr. per uur.
Voor de werklieden der dekennijver
heid hadden wij sinds eenige weken ecne
beweging op touw gezet om den tarief
van Gent te bekomen, doch onze wer
king stuitte op den onverzettelijken wil
der fabriekanten.
Als laatste middel brachten wij het
geschil voor de lonnkommissie. De on
derhandelingen hadden plaats Woensdag
der verleden week te Dendermonde. Na
eene langdurige en grondige bespreking,
bekwamen de werklieden het gevraagde
farief met daarbij eene verhooging 2o o/°.
Wij hebben daar voorat de houding
bewonderd van den heer P. Reno, fa-
briekant te Mariakerkc. Men voelt dat
die man met het volk medeleeft, en diens
nooden kent. Spijtig dat alle fabriekanten
zoo niet zijn.
Eere aan wie eere toekomt.
In de pannen- en tichelfabriek van De
Kegel-Mertens vtoegen de werklieden,
met veel reden, opslag van loon.
Dondag 4 maart hadden wi; eene on
derhandeling met de bazen van voor
noemd werkhuis. Er werd aan de werk
lieden voldoening gegeven, doch 's an
derdaags wierd er een tarief aan de
arbeiders voorgelegd die niet beant
woordde aan de overeenkomst van daags
te voor. Hierop legden de werklieden hert
werk stil, maar de staking was v.--n
korten duur.
Maandag had er eene tweede onder
handeling plaats op aanvraag der bazen.
Het tarief zooals Donderdag toegestaan,
werd gegeven, en nog iets daarbij.
Audenaerde en Ronse zijn niet ver van
malkaar gelegen, doch het verschil van
loontoestanden is nogal groot. In Ronse
betaald men nog al tamelijke looren, om
dat het baiensyndikaat er toe gedwongen
is door de aanhoudende werking der vak-
vereenig ing. In Audenaerde is dat het
zelfde nietdie menschen wihen daar
niet vereenigd zijn en daardoor winnenze
niet gelijk hunne vereenigde werkbroeders
van elders.Ziet'hen keer hoeveel het schilt
In Ronse betaalt men 40 °/o duurte-
toeslag en in Audenaerde I0°lo. Zou het
brood in Audenaerde zoo duur niet kosten
als in Ronse En de aardappels gelden
er ook 30 fr. de 100 kilo. En de boter,
enz. ook is even zoo duur als elders.
Maar, hoor ik zeggen, er is hier een
vakvereeniging in Audenaerde. Ja, vriend
lezer, er is daar een roode vakvereeniging
maar ze kloppen ze daar zulle
Wat lees ik op de muren Een monster-
meeting tegen de levensduurte der socia
listen. Hoe men t"ch zand werpt in de
oogen van het volk Waarlijk de men
schen kan men al wijs maken wat men
wil.
En gij, demokraten, waarom sticht gij
daar geene vakvereeniging Hebt gij een
handje hulp noodig wij zijn hier om U
te dienen.
Komt, demokraten. Zondag. Met twin
tig mannen zijt gij al genoeg.
Komt, zeg ik, bij Van Marcke, Luppe-
gem, in de Kroone en op een ure is alles
afgeloopen en staat alles op zijn pooien.
Het is in uw eigen belang.
Helpt U zelve zoo helpe U God.
Ik wensch uit den grond van mijn hart
dat er wat meer maed in de demokraten
van Audenaerde komt.
't Is nu niet meer genoeg te zeggen ik
ben demokraat, men moet durven werken
en de partij vooruit helpen, de zaak is
rijp. Geene persoonli/ke veeten mogen er
bestaan, eendrachtig moet er worden
gewerktelk een stoot aan den wagen en
het baiensyndikaat zat wat meer rekening
van u houden. Met onderduims te morren
is het niets gekort.
Wij verwachten u dus in grooten
getale, u vooral fabriekwerkers.
EMIEL V.M.Z.
Wanneer zullen de oogen
open gaan
Het gebeurt wel eens. en naar ons
bescheiden oordeel, moest het meer
gebeuren, dat chr. demokraten op een
gegeven oogenblik, in stoet, vergadering,
bij kiezing, zij aan zij gaan met ongeloo-
vige demokraten.
Dikwijls gaat er dan in de schijnvrome
katholieke wereld een kreet op van ver
ontwaardiging. In hun pers,in hun krans
jes heeten ze ons dan judassen, verraders
van de leer van Hem die zijn leven gaf
uit liefde tot de menschheid.
Wij hebben het nooit verborgen, we
hebben op godsdienstig en maatschappe
lijk gebied andere opvattingen dan de
liberalen en socialisten. De Christene
Demokratie put haar opvattingen heel en
al uit Christus'leer.uit zijn Evangelie van
rechtvaardigheid en broederliefde.
Wij trachten_ niet alleen het goede te
doen om het goede, het kwade te laten
öm het kwade, maar we irachten daren-
boven het goede te beoefenen, het kwade
te bestrijden om te gehoorzamen aan de
wet van God.
Geen wet zonder bekrachtiging.
Het kwade laten om het kwade, het
goede beoefenen om het goede is een
wereldsche beschouwing, die in honder
den gevallen, alle bekrachtiging, straf of
belooning en dus ook de gedachte van
rechtvaardigheid buitensluit.
Wij trachten het goede te doen, tiet
kwade te laten omdat zulks ligt in de
natuurlijke orde van zaken efi beschaving
bekrachtigd door den Opperheer, het
begin en het einde der wereldorde, die
de bekrachtiging, een aanvullende en
eindbekrachtiging brengt aan deze
natuurwetgeving.
Het Christen demokratisch program
gaat uit van den Grooten Nazarener, en
wil het volk terugvoeren tot den God,den
Geest van rechtvaardigheid en broeder
liefde.
In goddelooze (dit is zonder of buiten
God) en nog maar iu antigodsdienstige
groepeeringen, kunnen de bescluvings-
en zedelijke verzuchtingen van in god.
geloovigen niet tot hun recht komen.
Liberale en socialistische leer moet
leven buiten Gode,zeggen hun gedachten-
leiders.
Volgens de socialistische leiders zijn
de christelijke en socialischè opvattingen
zijn onvereenigbaar.
In den strijd voor de geestelijke ont
voogding en de stoffelijke opbeuring der
der arbeiders, rekening houdend met
geloovigen en ongeloovigen scheen de
volgende oplosaing nog de beste.
Twee vrij» en zelfstandige arbeiders-
groepeeringen, ongeloovigen en geloovi
gen, maar die beiden op stoffelijk gebied
zij aan zij, met eendracht maar niet all
een eenheid, zouden strijden voor hun
gemeenschappelijke welvaart en verzedej
lijking. Wij ook denken dat langs daar de
weg ligt die het arbeidersleger zal bren
gen naar het beoogde Joel.
Doch de christene volkspartij moet dan
ook wezen eene echte Volkspartij, vrij en
zelfstandig. Vooral mag zij niet in het
spoor loopen van bewarende partijen,ook
niet als dezer aanhangers zich beroepen
op dezelfde godsdienstige belijdenis.
Het volk zal nooit zijn vertrouwen
schenken aan eenige demokratie die iets
gemeens heeft met de bewaarderspartijen
Zoo spraken vijf en twintig jaar gele
den Carton en Renkin in hun Justice
Sociale
Nu hebben zij verbrand wat ze toen
aanbaden. Zij klauterden langs de schou
ders van 't volk in de hoogte om een
ministershoed af te haken. Zij hebben de
wateren der demokratie verpest. Geen
gezond, vrij leven meer voor de arme
werklieden die zij in hun nel ten vingen.
In zulke verknechte demokratie is geen
plaats voor vrije chi. werklieden. Dat zij
die het brood eten van katholieke maar
antikristelijke dwingelanden, dat katho
lieke maslklimmers en slippendrager»
zich vereenigen in verknechte volksbon
den, zij zijn er op hun plaais, maar jam
mer, dat zij tot hun schade en schande er
niet alleen staan.
Bij ons, werklieden en volksmannen,
bij ons, bij de Vrije Christene Demokratie
is uw plaats.
Wij eerbiedigen en verdedigen uwe
christelijke beginselen, omdat het ook de
onze zijn.
Bij ons is uwe plaats, omdat gij bij ons
uwe gedachten vrij en vrank kunt uiten,
omdat wij allen broederlijk vereenigd,
zonder vaar nóg vrees kunnen en durven
optreden.
Eerbied voor den godsdienst, ja maar
geen uitbuiting van hel geloof voor we
reldsche doeleinden, voor katholieke
bankkroeters en aktieschuimers.
Maar ook eerbied en brood en vrijheid
voor de kleinen en nederigen, voor de
onterfden dezer wereld.
Doch als nu, in veel omstandigheden,
de christene demokraten zich te zwak
gevoelen om dat stukje brood, dat brokje
vrijheid los te rukken uit de gierenklau
wen der machtigen en bewindvoerders,
laten dan geloovigen en ongeloovigen
demokraten ten str'jde trekken met enkel
in het oog hunne gemeenschappelijke
betrachting lotsverbetering.
Door het hand in hand gaan, in som
mige omstandigheden, met andersden
kenden, en dit op een vooropbepaald
punt, breekt gij niet af met uw program,
noch met uw geloof, beiden, gij en zij
behouden hun program volledig en
zelfstandig.
Trouwens, geven de katholieke be
waarders U niet dagelijks treffende voor
beelden van samenwerking met niet
geloovigen en andersdenkenden eens dat
het hun geldzak aanbelangt.
Geloovigen en ongeloovigen uit hoo-
gere wereld, mannen en moeders houden
schitterende bals en soirées. In hun
tooveraclitige verlichte zalen, onder het
gedans van een ruw wilden tango ver
koopt de geloovige moeder aan den
ongeloovige vader hare geloovige dochter
als vrouw voor den ongeloovigen zoon.
Geloovige en ongeloovige bankiers,
fabriekanten, notarissen verhandelen
hunne akties en obligaties, banketeeren
samen.
De politieke kleuren, het katholieke
gele, het liberale blauw iartelen en
strooien als kleurige vlinders die, na
fladderen en lieven 'zich rusten op een
geurig bloementapijt, en daar in innige
liefkozing maken een zwart blauwe
V
