EEK SLET.
Orgaan der Christene Vokspartij. - Tolk der Haatschappelijke Werken.
De Nationale Maatschappij dei''
Heurt op den Hoed
Hoog de Harten
De Leiders.
Wetten
Zondag 23 Mei ïalü.
Prijs per nummer
10 centiemen.
Tweede laart nrt 20
HE!
ELKE SCHRIJVER IS VERANTWOORDELIJK VOOR ZIJNE ARTIKELEN
Slaaf noch bedelaar
mag de Arbeider zijn.
Abonnementsprijs
Per jaar fr. 5,00
Per 6 maand fr. 2,60
Per 3 maand fr. 1,40
Bureel
Redactie
.VANDER SCHELDEN,
DREELIJK, Wist-Vl.
Aankondigingen
Kleine aanhondigigen, eenmaal
verschonend fr. 0,50
Andere velg ens overeenkomst.
Hij moet een vrij en
welvarend man in de
samenleving v zzen.
Priester Daees
Boiiwnijverheden en hare
Fabrieken van Bouwmaterialen.
In een vorig artikel over den woning
nood en de bouwkrisis hebben wij be
knopt de werking uitéénzet van de natio
na!e Maatschappij der Bouwmjverhedeo
i?i België,welke einde 1918 werd opgericht
met het doel 's lands wederopbouw door
eigen middelen tr bevorderen.
In deze lijueo van duurteen schaarsch-
te is het vraagstuk der grondstoffen een
voorwerp van gestadige bekommering
voor de meeste onzer nijverheidsbedrij-
ven. Is het dan wonder dat groote metaal
fabrieken dikwijls koolmijnen en erts
groeven aankoopen.om zich aldus te allen
tijde een geregelde aanvoer van grond
stoffen te verzekeren
De Nationale Maatschappij der Bouw-
ni verhede.n in België, die zich voorna-?!
den wederopbouw van gansche verwoes
te steden of dorpen ineens aan te vatten,
moet wel op dezelfde wijze te werk gaan,
wilde zij tegen bare taak opgewassen zijn.
Dit verklaart waarom zij acntereen-
volgens de belangrijkste onzer steenbak
kerijen, steengroeven en andere fabrie
ken van bouwstoffen onder haar toezicht
nam.
De S.N.i.C.
De Nationale Maatschappij der Bouw-
nijverheden in België of de S N.l.C. vol
gens hare beginletters in 't Fransch (So-
ciété Nationale des Industries de Con
struction) voert thans controol over de
volgende ondernemingen, wil zeggen dat
zij van elk de meerderheid der aandeelen
bezit
STEENBAKKERIJEN.— De Vereenig-
de Stoombakkerijen van Rupel en Nethe
id. van Boom de werkhuizen en steen
bakkerijen Landuyt te Terhaegen de
gruote steenbakkerijen der Kempen (om
vattend de 17 meest modern ingerichte
bedrijven der Antwerpsche Kempen)
Briquereries St. Agnës te Sirault.
STEENGROEVEN. Usines et C_r
rières de Merbes-le-Chateau, met zijn
belangrijke marmer- en steengroeven in
't geheele Walenland en zelfs in Italië;
de groote steengroeven van Roggen te
Sprimont.
ANDERE FABRIEKEN. Dakpannen
Taileiies Mécanique te Huppaye (Brab.)
id. ie Ligne id ie Tubize.
Cement en kalk Cimenteries réunies
de Alarchiennes et Halanzy cimenteries
Bara Vicj te Antoing carrières et fours
achaux de la Dendre te Maffle.
Gewapend beton Anciens Etablisse-
ments Grondel Frères te Gent met ver-
Mengelwerk.
3.
NOVELLE door C. J.
Eens trof hij Magda thuis a'leen aan en
toen hadden zij een vertrouwelijk gesprek
gevoerd. Had haar ingeboren mee
warigheid het meisje wellicht dien dag
tot overdreven teederheid aangespoord
Of had de verwaarloosde echtgenoot ge
biedende behoefte aan vriendschap ge-
voelu Of dreef ontwakend zinnelijk
verlangen die twee jeugdige menschen
ia eikaars armen Wat er ook van zij,
het onderhoud duurde dien dag buitenge
woon lang en. toen de vleesschhouwer
heenging, fluisterden zij elkaar toe als
een smoorlijk verliefd paartje.
Sedert dien stond, bracht een leerjon
gen wekeiijks het vleesch en hielden Lode
en Magda regelmatig achterbaksche bij
eenkomsten en het meisje beantwoordde
de wantrouwige klachten van haar twee
gunstelingen met steeds minder waar-
schijnende uitvluchten. Een vurige drift
takkingen te Mondelgem, Halewijn, An-
derlecht en Hiereet-Awane.
Schaliën Ardoisières Laviot et Repos-
seau te Alle s/Semois.
Witte steen de groote fabriek 'Van
kiesel- en kalksteen te Stevensvennent bij
Lommei
Ceramiek Etablissement Céramiquès
te Moustier.
houtzagerijScierie Mécanique te Mo
lenbeek.
Zooals men ziet, geeft deze lijst nage-
genoeg al de materialen weer die voor
het bouwen van woningen enc. noodig
zijn. Daaruit kan men a leiden, dat het
de S. N. I. C. minder te doen is om de
markt der bouwmaterialen te beïnvloeden,
dan wel om zich de noodige bouwstoffen
te verzekeien voor de uitvoering van de
uitgebreide werken, die zij in onze ver
woeste gewesten aangenomen heeft.
Deze enkele gegevens bewijzen ten an
dere dat de schitterende vooruitzichten,
die wij aan de Nationale Maatschappij
der Bouwnijverheid in België voorspel
den, wel degelijk op tastbare werkelijk-
herien berusten.
Bij velen mijner vrienden-partijgenoo-
ten ontwaar ik een volstrekte moedeloos
heid die gloeiende geestdrift, die
geweldige krachtdadigheid van voorheen
schijnt te loor gegaan J
Maar Zijn er daar wel redens toe?.
Hebben we gelijk er het bijltje bij neer te
leggen
Hebben wij in 'f verleden dan
onzen plicht niet gedaan Als partij
't is waar, staan we mans niet veel verder
dan een twintig jaar geleden.
Maar is niet veel reeds verwezenlijkt
van ons program, waarvoor onze ijzeren
voormannen zóó dapper kampten Heb
ben onze gedachten bij het volk geen
reuzenvooruitgang gemaakt en zijn niet
vele hervormingen ingevoerd waarvoor
wij jaren hebben gestreden De demo-
kratie heeft ondanks alle tegenwerking
van kapitaal en kerk haren weg voortge
zet naar het einddoel de volledige ont
voogding en vrijheid van den mensch.
Wel is waar, mogen ons zoogezegde
katholieke machtdragers en geestelijken
het op hun kerfstok nemen dat ze de
demokratische vooruitgang gestuwd
heeft in de lijn van het socialisme en dat
bijna gansch het werkerselement deze
partij is gaan versterken
En mogen wij, in de toekomst, dan
geen hoop meer hebben
Mij dunkt dat die verzwakking van
voor Lode moest wel in haar gemoed ont
loken zijn, want na weinige weken ge
twist met den koster en den rijken pach
ter, brak zij eensklaps voor goed met de
beid.; wulpsche kerels af.
Magda's boezemvriendin uit de stad
wierd trouw op de hoogte gehouden van
die nieuwe vrijage. Meermaal» zelfs,
wanneer de beenhouwer, wegens het in
koopen van slachtvee, voor een paar
dagen naar de verre markt moest, heette
het dat Magda eenigen tijd bij Anna zou
verblijven.terwijl ze in werkelijkheid met
den jongen man meereisde.
Anna echter, die door lage trouwloos
heid haar meest geliefde gunstenjagers
van zich had verwijderd, kloeg in den
laatsten lijd over verveling en benijdde
de genoegens, die de opgetogen gezellin
hair telkens zoo kleurrijk wist af te schil
deren; gelijk a'leen van alle eergevoel
beroofde vrouwen dat kunnen.
Toen Lode Anna's klachten hoorde,
beloofde hij haar knipoogend, haar een
velen niet te verklaren is en op niets
steunt.
Welke partij, buiten d'onze, mag wel
ap zulk heerlijk verladen bogen
Hebben wij niet, m 't donkere Vlaan
deren, toen 't volk zuchtte onder het
mmenschelijk juk van kastee'lheeren en
grooten, toen het oud Katholicisme
heerschte met onbeperkte, macht en het
jviaamsche volk gedoemd scheen ie ver
dwijnen, de noodhoorn doen schallen, de
ktormklok geluid voor meer recht, voor
iineer vrijheid,voor een beter bestaan,voor
jhooger leven I
O, Demokraten ons verleden is edel
n grootsch
Ons streven, ons doel, ons ideaal was
;n is iets heiligs
Onze partij moet ondanks zooveel
egenspoed van allen aard nog groot
worden, nog machtig in de toekomst.
Zien wede toestanden in. Is het thans
keen feit dat de katholieke partij verbrok
kelt deze partij houdt nog schijnbaar
het verband in hare verschillende groe
pen en schakeeringen, maar, wat reeds
is begonnen, zal zich intenser voor
doen door de botsing van de oudere con
iservatieve deelen met de jongere en meer
vooruitstrevende elementen. En daardoor
gaat onvermijdbaar wat katholieke partij
heette, afsplinteren en eindelijk zich in
andere groepen omzetten.
De godsdienst hield onze politiek tot
nogtoe in twee deelen gesplitstkierika
Jisme en antiklerikalisme beheerschten
■c? thans gaat het meer en meer om de-
mokratie en het anti daarvan. Laat de ka
tholieken thans het afkondigen van de
beroemde wereldbrief «Rerum Novarum'
vieren, het demokratische volk gaat met
die partij niet mee. Te Ninove b. v. wa
ren geen 25 werklieden bij dat feest aan
wezig en dan waren hel nog menschen
die afhingen of van katholieke meesters
of van katholieke inrichtingen.
De Frontpartij die grootendeels uit de
katholieke partij is ontstaan zal groeien,
zij is demokratisch en staat op hetzelfde
ekonornisch standpunt als wij. Onze par
tijen zijn als van zelf aangewezen om de
sterke vrije en kristene opvattingen te
groepeeren die onwillekeurig zullen ge
vormd worden en zullen groeien tot de
nationale VI. Volkspartij die eens van
ons land, van ons Vlaanderen, het land
zullen maken waar recht en vrijheid
bloeien zal.
Demokraten, hoog de harten en den
strijd aangevat tegen de laatste rumen
van het afbrokkelend conservatief stelsel.
Aan de vrije kristene demokratie hoort
de toekomst in Vlaanderen.
A. Vijverman.
De Libre Belgique laat een socia
listisch minister, die een flesch bourgon-
jer leegsnoept en een lekkere sigaar
rookt, een mijmering houden, waarin hii
mer angst dc toekomst te gemoet ziet
En 't besluit is de socialistische minis
ter zou 't wel schikken met de bourgeois.
Doch de synnikaten... ei« de leiders... Dat
is slecht volk Met die dingen zal men
nog last hebben...
De syndikaten en de leiders hebben
her altijd gedaan
Heeft een opsteller der Libre Belgi
que al wel eens gemijmerd
Werklieden hebben geen rechten. Zij
vereenigen zich. Stellen vertrouwde per
sonen aan; die zonder vrees voor brood
roof, hun belangen moeten verdedigen.
Zij verkrijgen eenige rechten en voordee-
len. De schraapzucht,van woekeraars en
beursdievpn, door de regeering beschermd
maakt het leven ondragelijk. Hooge
loonen baten niet meer. Werklieden, die
alles voortbrengen, weigeren langer te
wroeten in voorwaarden, die onaaaneme-
lijk zijn..- Dreigen een samenleving op
den kop te stellen, die niet deugt... Als nu
de machthebbers zelf die wereld eens ver
beterden, zouden zij dan nog zoo bang
mueien wezen voor de syndikaten en hun
leiders
Gedenkt den Strijdpenning
Steunt Het Werkerswelzijn J
flinken vrijer te bezorgen. Bij he.n woon
de namelijk sinds een iweetal weken
Karei Donkers in, een piepjong stads
onderwijzer, die, nauwelijks de strenge,
vreugdedoodende kostschool ontvlucht,
hunkerde naar de hem vroeger verboden
plezieren. Toen de onvoorzichtige Lode
zijn kostganger vertrouwelijk over de
schoone Anna spyak en hem velerlei ge
noegens voorspiegelde, nsm de deftig
grootgebrachte, maar door jeugdige drift
verblinde jongen met beide handen zijn
voorstel aan.
Gevieren spanden zij van toen af aan j
samen en wedijverden in 't huichelen, om j
hui: oneerlijke betrekkingen voor al te I
nieuwsgierige buitenstanders te verbloe-
men. Lichtzinnig en roekeloos volgden j
die twee jonge mannen, op welke zóó
zware verantwoordelijkheden rustten, de
bedorven deernen in hun buitensporig
heid, zonder zich ook maar eenmaal af te
vragen, of zij zich nog uit de liefelijk lok
kende, maar verfoeilijke banden zouden
kunnen losrukken.
We hebben nog nooit zooveel wetteii
gehad als nu. De Kamer, tusschen twee
scheldpartijen in, stemt de eene nieuwe
wet na de andere, en alle dagen worden
nieuwe wetsontwerpen neergelegd.
't Is een wetgever niet meer kwalijk te
nemen, als hij zelf niet meer weet welke
wetten hij heeft gestemd.
We hebben wetten op de levensmidde
len, op den wissel, op den alhool, op de
taksen en belastingen, op allerlei dingen,
en elke wet is voorzien van een heel ar
senaal straffen en boeten, waarmede de
sukkelaars worden bedreigd, die dezelve
niet stipt naleven.
't ls verboden, onder meer, klein goed.
pasteitjes enz. te bakken. Er is nog nooit
zooveel klein gebak gegeten dan nu...
Men zou zeggen dat het publiek er een
kannibaalsch plezier in vindt elke wet,
die wordt uitgevaardigd, te overtreden...
't Is om de wetgevers een afkeer te doen
krijgen voor het wettenmaken...
En wie weet, of dat nog niet het beste
is, dat ons kan overkomen
De avondtrein rolde ratelend naar de
stad toe Eenige dames zaten in 't gezellig
verwarmd tweede klasrijtuig over koetjes
en kalfjes te keuvelen, terwijl Magda, in
een halfduisteren hoek teruggetrokken,
geeuwend en bijna ingedommeld met haar
gouden armbandje speelde. Plots hoorde
zij den naam van meester Donkers door
een der vrouv en fluisteren, scherpte be
langstellend het oor en vernam aldus, dat
die jonge onderwijzer reeds verscheidene
keeren streng berispt was geworden over
nalatigheid in zijn ambt- Het vertellende
dametje voegde aaar, op tragisch Voor
spellenden en ietwat nijdigen toon, aan
toe, dat de meesier al zijn tijd met de
slechtbefaamde juffrouw Anna doorbracht
en onvermijdelijk op die manier zijn toe
komst zou zien breken,wat door het heele
gezelschap gretig beaamd wierd.
Wordt voortgezet.
