Zonda&r 23 Maart 1875. 1M# 169. Vierde Jaariraiiir
lïïHilBENÏÏnOGGSSGN
fr. 4-00
fr. 4-75
's jaars voor de
stad.
Aankoniligin ge n
T aderland, f ooruil,jangLandbouw, Nijverheid.
's jaars voor ge
heel het land.
De IJker verschijnt wekelijks den Zaterdag in den namiddag, onder de dagteekening van den volgenden Zondag.
UZEBEN WEG Vertrekuren vau Aalst. Januari 1873.
Naar Aalsl uit
Aalst s 22 Maart.
Stedelijke Raad.
Maandag om zes ure avonds was de ge
meenteraad vergaderd om ovcrvcrscliiliigc voor
werpen tc heslissen.
Na ik ij kwaart tiurs lezen van proces-ver
halen moest de dagorde aangeval worden. Maar,
de benoeming van eencn nieuwen vrederechter
lot Aalsl had eenige slopsels doen springen, en
de damp van het edel vocht had het hoold van
zekere; raadsleden verwaimd en
gisting gebracht. .M. Van derHaeghen, die
de minste niet besteld was, droomde luidop en
had ontwerpen zonder staart noch hoofd in zij
ne. harsen pa 11, welke, op zijne belemmerde long
een imbroglio zonder weerga verwekte.
geest lot
van
Onmogelijk is het een juist gedacht over de
boertige scènes den «iel aanwezigen lei zilling
(e doen opvatten: daartoe waren stenograf en
pholhograf onontbeerlijk geweest. Overigens
nooit bad de huidige Aalslerscbe gemeente
raad zijne natuurlijke houding belei be
kleed dan maandag. De Mise en scènes was
onverbeterlijk en dc personaadjes hebben zich
onder haren echten vormen eene schilderach
tige gedaante voorgesteld.
Onder allen beeft M. Van der Haeghen zich
't meest onderscheiden Hij beeft zijnen angst
•en zijne bevrecdshcid omtrent de overstrooming
(l5le Vervolg.)
der stad in dc boertigste bewoordingen uitge
drukt en gedurende ongeveer eene half uur over
Mespelaar en de gevaarlijke beek van Nieuwer-
ken geraaskald .Wal bij wilde, wal bij bedoel
de, waartoe de harrewar strekte liet bij dc toe
hoorders raden; eindelijk toch stuurde zich eene
stem lot hem om le vragen welke beslailselen
bij wilde uitbrengen En niet tegenstaande bleef
hij oorloos en besluitselloos. Eene ondervraging
zonder besluitsel zou meer dan aardig schijnen
en voor eencn stedelijke! gemeenteraad ah
een aprilviscli voorkomen: ook werd er op voor
stel van een ander lid een wensch geuit ten
einde de noodigc maatregelen door hei staatsbe
stuur le zien nemen om voortaan aan allen schijn
en schrik van oversirooniingen le ontsnappen.
Een bedronken mond spreekt nog al dikwijls
een nuchlcrcn grond. Er lag op M. Van der-
Haeghen 's maag betgene op alle weldenkende
menscli wceghde slaat gaat eene leeningaangaan
van twee honderd veertig miljoen en hel arron
dissement Aalst, dal zoo een schoon aandeel in
staatskas zal le storten hebben, en waar er zoo
vele nuttige werken zouden hoeven verricht te
worden, zal er geen duit van genieten. Aan dc
scheldewerkcn zal er een oneindig klein declljc
besleed worden, de vJaamsche provinciën zijn
van kant gestcken voor dc walc provinciën cn
de groole maaatsehappijen voor het uitvoeren
van ijzeren wegen hebben al de verzekering ge
kregen dal er hun door M. Malou meer dan
twintig mjljoen franken cadeauljes geschonken
is; twintig miljoenljes die nooit op de belgische
kassen zouden mogen gummen geweest zijn,
daar er een machtig rijk handelshuis bereid
was dezelfde werkingen voor twintig miljoen
minder uit te voeren. 'T is geen bagalellekcn.
Zon daar de oorzaak niet liggen welke M.
Van der Haeghen aandreef om le spreken niet
onwaarschijnlijk, maar ongelukkiglijk hij had
hel oogenbJik niet wel gekozen om zijne onte
vredenheid uil le brengen, ook in plaats van
een ernstig en zeer gegrond voorkomen te heb
ben heeft zijne ondervraging een belachelijk cn
tevenseensstcdelijkenraads onwaardig schouw
spel opgeleverd.
M. Vanderhaegen hoeft nog eene ondervra
ging gedaan over hel wetsontwerp van liet do
micile de secours, en aangekondigd dat hij zelf
een ontwerp heeft gereed gemaakt, dat veel be
ter is dan helgene van hel gouvernement, welk
niet mag gestemd of aanvaard worden.
De raad heeft het onderzoek van dezen voor
stel verdaagd.
Hebben wij dan hel recht niet te bestatigen dat
er Jans in den Aalstcrsehen gemeenteraad zete
len, die niet aarsclen zich lot de hoogte van
's lands Kamers en zelfs hooge.r te verheffen,daar
zij aan de beide kamers wellen gaan voorschrij
ven en opleggen Er blijft aan de hoofdlan-
grandislen niets oven dan ze al le maal naar de
IS cmon. den
drukregel.
DE IJKER
De nbonnementsM
prijs is voorop
betaalbaar.
Dendermonde, Lokeren S 20 7 20 18 88 12 25 8 18 0 20.
H echelon, Antwerpen 8 201(720*7 28rf 8 8. ti e. 1,2,
kl. 8 38f 9 43d e. 12, 3, 1 1W 18 M. 2 80d
181 8 53d 6 2ü< 887 en 888d e. 1, -, 8 k!
Brugge, Oostende, 8 01 e. 1, 2, 3 kl. 8 84 8 S3 12 28
1246 8 46 1, 2, 3 kl. 020 6 41.
Dooroijk, Moesereen, Kortrijk, Rijssel langs Gent) 8 53
12 46 3 18 6 41.
Doorn ijk, Moescroen, Kortrijk, Rijssel langs Aath) 0,10
(5 51 alleenlijk naar Kortrijk des zaterdags, zondags
en woendags)7,58 1*2,02 2,50 5,56
Ninove, Geerardsbergen, Lessen, Aath 6 10 7,58 12 02
2 80 5 53 8 58.
Bergen, Quiévrain, Braine, Manage, Cliarl., Namen 6 10
7,58 12 02 2 50 (5 51 e. 1, 2, 3 kl. van Charleroi).
Brussel 5 20< 0 1 Ori 7 20t 7 28d 2, 8kl. 8 38f 9 48d
12 0*2d 1 14 e. 1, 2. 3 kl. 2 5'Jd 8 18<4 47rf e. 1,2,8 kl.
5 53d 6 20i 8 35d 8 5Bd.
Leuven,Thienen,Luik,Vervicrs 5 20* 7 20' 28 8 37de: 1
2 3 kl. 8 38* 9 43rf 12 02,/ 114d e. 1, 2, S ki. 315/
4,47 E.3k5 53d 6 201 e. 1,2kl. v.Thienen 8 37d e. 1,2 kl.
Gent 5 05 ('s vrijdags 801 1t 1i83
1228 12 408 18 3 46e. 1,2,3 kl. 620 6 -tl 9 26.
NOTA - De letter f be.eekent langs Dendermonde en de letter d langs Denderleeuw.
iikkX STIL: Telde,jen, GijseghemSantbergen enZefe, al de.konvooi. - Denderleeuw
j 1 ,,ii Brussel van 5 35 's morgens, 2 10, 0 1;>, 8 2) s avonds, en uit Aalst
foZem de konvoois uit Aalst van 6 10, 8 03, 9 43 's morgens 12 02, 2 50, 5 53 en 8 58,'savonds en uit Brussel van 7 30 11 20 Vmorgens, 2 10,5 15 en 820 'savonds.en
bodegvm, ue kon o nV s morgens s vrijdags 8 34 s morgens 12 2o, 3 18,6 20en 9 2b s avonds, en uit Gent van 8 52 en 11 13
Antwerp. 555 950 12 35 1 18e. 1,2,3 kl 3 45 7
Brussel 5 35 7 25 e. 1, 2, 3 kl. 7 30 8 13 11 2 O
12 02 2 10 3 10 e. 5,15 6.00 8,20.
Gent 6,40 8 0G e. 1, 2, Ski. 8 52 1 1 13 12 45
1,2,3 kl 2 00 -4 17 5 03 8 00 8 08
Aath 6 55 I i 30 1 42 4 35 7 50 9 05.
Lessen 7 14r00S8 2 01 4 64 8 10 9 24.
Geeraardsbe gen 7 84 11 14 2 17 5 13 8 26 9 39
Ninove 7 59 11 43 240 5 85 8 49 1008.
Lokeren 6 56 10 57 1 50 4 50 7 35.
Dendermonde 7 32 9 55 1 1 33 2 24 5 27 8 06 10 1
Oostende 4 39 e. 1,2, 3 kl. 6 J8«. 1, 2, 3 kl.7 00 9 20
12 03 3 01e. 1,2,3 kl: G 05.
al de konvoois behalve d.e van 1 14 en 4 46 \s avonds uit Aalst Jette
van 8 08,9 43 s morgens, 12 02,2 50,5 51 en 8 58 's avonds Erom
lede, de konvoois uit Aalst van G 0o
g 08 's avonds, Sch
s morgens, 2,0ü 503
Haar niet tot het Duitsche rijk alleen bepaalden zich
de uitwerksels der pauselijke bulle over gansch de
katholieke wereld deed lij hel zaad van vervolging en
moorderij welig opschieten.
De bulle van Innocentius VIII was maar eene zeer be
knopte samenvatting der voorschriften, die in) de hek
senprocessen moesten gevolgd worden. Een der geliefde
zonen, die door deze bulle tol kettermeesters in Duitsch-
land werden aangesteld, Jacobus Sprenger, van de
orde der predikheeren, nam de taak op zich, eene wijd-
loopige verklaring van die bulle in het licht te geven.
Dit uitleggende boek draagt den welluidenden en
«peelschen naam van Malleus maleficarum of de de ha
mer der tooverheksen,
Ik mag verzekeren, dat de titel het eenige welklin
kende deel van dit werk is,
Walgelijker, aanstootelijker boek heb ik nooit inde
handen gehad. De monsterachtige verbeelding, die de
schrijver ervan toont in het uitleggen der werkzaam-
heden van de toovenaars, wordt alleen geëvenaard
door de domme en bespottelijke waanwijsheid, waarme
de hij die vruchten zijner verbeelding bestrijdt, en door
de hartelooze wreedheid, waarmede hij ze wil uitroeien.
En dit schrift werd het wetboek der heksenmeesters,
de handleiding der heksenprocessen. Daaruit lecren wij
wat looveren is en wat loorennar* zijn; hoe men ze op
spoort, ondervraagt, vonnist en straft.
Laat ons zien, hoe dit alles zich toedroeg.
Wij weten reeds, dat eigenbelang dikwijls de drijf
veer was die den beschuldiger aanzette; wij weten
daarbij, dat domheiden bijgelooflooverij ziet in na
tuurlijke ongevallen. Een boer, wiens koe geene melk
geeft; eene moeder, wier kind ziek wordt, en zooveel
andere onheilen, waar men seffens geene uitleggingen
voor vond, werden en worden soms nog als werken aan
zien, uitgevoerd door den duivel bij middel van toover
heksen.
Iedereen mogt als aanklager van toovenaars optreden:
men hoefde zich zelfs niet te doen kennen: in de kerken
stonden kisten met eene opening in het deksel, waarin
men de aanklacht mocht steken.
Er werden belooningeu voor de aanbrengers uitge
loofd. Personen die openbaar als eerloos gekend waren,
vijanden en bloedverwanten van den aangeklaagde
waren niet uitgesloten.Ook wel zonder aauklacht,alleen
op losse geruchten, vervolgde de rechter.
Niets kun tegen de beschuldiging of verdenking
vrijwaren; noch deugd rtoch ouderdom; noch wijsheid,
noch eenvoudigheid van geest.
Was de aangeklaagde gekend als van slecht gedrag
zijn de, dan was hij van zelf (aangeduid. Was hij inte
gendeel gekend als braaf, dan scheen het een list des
duivels.
Eene hoogc ouderdom komt over het algemeen bij
de veroordeelden voor, pasgeboren kinderen werden
beschuldigd, omdat hun vader of moeder met hekserij
besmet was.
De tooverheksen zijn gewoonlijk sukkels, die eerder
eenen slag van den molen weg hebben, dan handlang
sters van den duivel. Menschcn van buitengewoon ta
lent schijnen alleen door den duivel te welen hetgeen
zij weten.
De heksenjacht was dus gemakkelijker en de vangst
moest wel overvloedig zijn
Het onderzoek gebeurde door de wereldlijke rechters
der streek of hooger geplaatste rechters van het land,
en priesters of monikken, die wij dikwijls gezamentlijk
