QUIEVU*.
eene welgelegen
Vogelscliieting
M E T 1) E B O L L E
ÜJ
SOCIALISM IN ZUID-NEDERLAND.
(vervolg.)
In eon eersto artikel, wierpen wij een vluchti-
gen oogslag, op hetgeen ons door de soeialitische
weekbladen: De werkei- en het Vrije Votk, als
maatschappelijkeEervormings plannen opgedischt
wordt. Wij zagen dat hun stelsel zich daardoor
kenschetst, dat het veel onsamenhangende, ja
zelfs tegenstrijdige begrippen bevat-, de schrijvers
schijnen het opzettelijk te vermijden, hunne ge
dachten op eene heldere, eenvoudige wijze uil te
leggen, en in eene reeks praktische voorstellen
samen te vatten. Maar tevens dragen zij zorg, dat
hunne bespreking der sociale aangelegenheden aan
hevigheid en grootspraak herwint, wat zij aan
juistheid en duidelijkheid verloren heeft.
Wil de lezer nog een voorbeeld hebben van
hetgeen wij beweeren Dij weet wellicht, dat de
Internationale werkers hew cgi ng, volgens het plan
der stichters in alle politieke discussies onzijdig
moest blijven; indien zij later van dien weg afge
weken is, werd dit door velen harer aanhangers als
een kwaad aanzien, zoodat een harer stichters en
haar geschiedschrijver gezegd heeft: dat haar eer
ste stap op politiek gebied, haar eerste misslag ge
weest is. Nu, deze zienswijze en de tegenoverge
stelde, volgens dewelke de werker zich wel om de
staatkundige geschillen bekommeren meet,steunen
beide op een zeker getal argumenten, die verdienen
in ernstige overweging genomen te worden; maar
zij sluiten eikanderen uit. Eu wat doen nu onze
Zuid-Nederlandsche socialistische organen Zij
volgen nu eens de eene, dan eens de andere rich
ting volgens Me ingeving van liet oogenblik. Zoo
vinden wij in een artikel van De W ebÉer,getiteld:
Eek woord over de Vereenigde Staten vak Noord*
.AMERikA, de volgende uitdrukkingen De staat
kundige vorm der vereenigde Amerikaansche sta
ten verleidt ons niet, bet zijn de maatschappelijke
instellingen van een land, die er waarde moeten
aangeven en indien de instellingen - zooals het
jn Amerika wel degelijk is mot degene der mo-
narcliieke staten overeenkomen, bekreunen wij
ons bitter v einig over den vorm die ze beklee-
den.
Dit belet niet dat de werker, in ieder nummer
een of meer artikels geeft, Waarin het in eenen
eigenaardigeu groven en gemeeien toon, waarvan
het grootste en beste gedeelte der werkende klas
zeker een afkeer moet hebben, op vorstelijke per
sonen uitvalt, niet om het kwade, dat zij mochten
bedreven bobben, in het uitoefenen of misbrui
ken hunner macht, maar om den titel, die zij
voeren.
En het vrije volk is van de zelve tegenstrijdig
heid niet vrij te pleiten. Wel vinden wij er artikel
in, die pogen te bewijzen, dat in den huidigen
stond der zaken, het nutteloos en onvoorzichtig
ware eene poging te doen, om aan alle volkeren
denzelf{3en gouvernementsvorm op te dringen;maar
dat in afwachting, dat de zeden overal democra-
tieker zullen geworden zijn, wij ons kunnen ver
genoegen met de vorm van regeering, waaronder
wij leven en dat dan nog een wijd veld open ligt
voor verbetering en vooruitgang, zelfs onder het
koningdom.
Maar welk kinderachtig vermaak vindt het er
dan in, alle de gekroonde hoofden van Europa
voor te stellen als gevaarlijke bloedmannen, die in
hunne bijeenkomsten plannen smeden om de vol
keren in ellende en ongelukken te dompelen en
zich zeiven te verrijken en te verheffen.
Maar dit is nu maar een punt van minder be
lang, en wij zouden den socialisten dit gemis aan
logiek nog kunnen vergeven, in aanzien van hun
nen goeden wil. en hunne oprechte volksliefde.
Maar wat wij hen niet vergeven kunnen, is dat zij
onweerstaanbaar bij ons soms het vermoeden doen
oprijzen als of hunne volksliefde niet gemeend, en
hun wil inderdaad niet goed was. Zou het enkel
een blijk van onkunde zijn hij hen, of handelen
zij zoo met den opgezetten wil van de workers
eene verkeerde richting aan te duiden, wanneer
zij bijna uits'iuitelijk hunne aandacht wijden aan
de beweging der werkstakingen, en deze altijd
goedkeuren en ertoe ophitsen, en nooit geene
plaats over hebben om aan hunne lezers iets me
de te deelen aangaande het ontstaan, de inrichting
en lotgevallen van nuttige instellingenten voordee-
le van den werkman, aks daar zijn,maatschappijen
en tot aankoop van levensmiddelen, vereenigin-
gen voor voortbrenging, volksbanken, maatschap
pijen tot aanbouwen van werkmanshuizen,wetten
en verordeningen tot verbetering van het fabriek
en mijnwezen, enz. En waarom b. v. tijdens het
cooperatif kongres voor Nederland, te Utrecht den
15 en 16 Juni 1873 gehouden, zagen wij organen
der gehate en verdrukkende bourgeoisie een
verslag geven van de werkzaamheden van dit con
gres, waar eigentlijk nuttige gedachten, klare
juiste denkbeelden werden vooruitgezet terwijl
het Vrije Volk de gepatenteerde ij veraar voor volks
verbetering enkel oen paar artikels geeft, waarin
hij mede deelt, niet wat er zoo al te Utiecht ge
zegd en besloten werd, maar wolleen indruk, taal
en" houding der sprekers op den schrijver gemaakt
hebben, die het geheeie kongres schijnt te aanzien
als eene vertooning ten zijnen vermake gegeven
En nogthans hebben zij altijd plaats over om de
heldendaden eener dweepende,misleide volksmassa,
van Fransche of Spaanscho communemannen, niet
enkel te versehoonen, maar op te hemelen; en om
ongelukkigen, die er uit nood of onwetendheid
toe gedrongen worden eene misdaad te begaan,
niet "enkel "te beklagen, maar als bewonderens-
waarde martelaren voor te stellen
Dit. alles is niet meer gemis aan logiek; maar
eene betreurenswaardige dwaling bij die schrijvers
wij willen niet gelooven aan eene opzettelijke
strekking om hunne lezers op eene slechte haan te
brengen
Of zou het wellicht niet een gevolg te meer zijn
van hunne declamatie-zucht, waar tegen wij hen
niet genoeg kunnen waarschuwen, die hen noopt
groote woorden en klinkende volzinnen te gehiui-
ken, daar waar eenvoudige beschrijving van daad
zaken en opgaven van cijfers meer nut zouden
stichten. Immers, aan de lezers van een blad vcr-
tellen, hoe op andere plaatsen werklieden door ei
gene inspanning, door voorzichtigheid, beleid en
hoop in de toekomst er toe geraakt zijn hunne
woonsteden ruimeren gezonder te maken, zicli de
mogelijkheid van crediet te verzekeren, hunne be-
noodigheden onder de voordeeligste voorwaarden
te koopen en hunne producten op dezelfde wijze
af te zetten, hunne kinderen onderwijs te verzeke
ren, enz. dat is toch alles zoo prozaïsch, uaai is
niets begeesterend in Maar wederstand en op
stand prediken, tot geweidaden aansporen, den
toestand der werklieden onder nog akeliger kleu
ren schilderen dan hij het verdient,dat is min alle
daags, dat geeft aanleiding tot dichterlijke en
rhetorikale uitboezemingen.
Men zou b. v. in een programma kunnen schrij
ven; «afschaffing van artikel zooveel, zooveel
van zulke en zulke wet. Maar neen, licvei zal de
democratische bond van N. en Z. Nedeiland ,ei-
schen: «afschaffing van alle wetten die met den
geest des vooruitgangs en der volkswelvaart in
strijd zijn. Dat is wel niet vatbaar vopr prakti
sche uisvoering, maar dat klinkt beter, en dat kan
aan het hoofd van het programma in philanthro-
pische praal blijven prijken,zelfs nadat er nog zoo
veel verbeteringen en vconderingenaan wetgeving
zullen toegebracht zijn.
Vermiste werken van Eüg. Zetternam.
Heer Opsteller,
Ondanks de moeite die wij ons gaven, om al
de pennevruchfen van den te vroeg gestorven
volksshrijver Eüg. Zetternam, voor eene volledi
ge uitgaaf, te verzamelen, zijn w'ij daarin toch
niet volkomen geslaagd,Twee zijner gewrochten,
sleehls in handschrift beslaande, zijn spoorloos
yerdweeneu.
Het eerste is een lijvig roman eri draagt voor
titel: Philips de Goede te Antwerpen. In 18.>1
zond Zetternam dit handschrift aan de Anlwerp-
sch maatschappij ter aanmoediging der Schoone
Kunsten, om mede te dingen in den wedstrijd
voorden geschiedkundigen roman. Hel opstel
had voor kenspreuk: Vroegere zeden. De jury,
met liet bcoordeelen der ingezondene stukken ge
last, was samengesteld uit de heeren Mortens,
Snellaert en Vervier Zetternam 's werk werd hel
beste gekeurd en in openbare zitting van 24
Augusti 18v»l der bovengemelde maatschappij-
door denheer Conscience gedeeltelijk voorgele
zen.
Het andere vermiste gewrocht is een vlug
schrift, getiteld:Over iiet gebruik der Moeder
taal. Het werd bekroond door het Nederduiisch
Taalverhond, tcu jare 1854, en was sinds' dien,
even als het voorgaande, niet meer te ontdek
ken.
In naam der Vlaamsche kunst verzoeken wij
de dagbladen deze weinige regelen af te kondi
gen, ten einde de ontvallen peerlen aan Zelter-
nam-'s kroon terug te kunnen vasthechten.
In de hoop door deze bekendmaking over de
vermiste scheppingen inlichten te bekomen,
noem ik mij hoogachtend.
F. Jos. Van den Brander.
Antwerpen, 6 Augusti 1873.
VERKOÓPIN G
vari
te llerdersemDorp.
De Notaris J. DE SCHAEPDKYVER, reside
rende te Nieuwerkerken, kanton van Aelst, zal
met de pleegvormen der wet van 12Jany 1816,
openbaerlyk verkoopen
Eene behuysde HOFSTEDE, groot 3 aren 40
centiaren gestaen en gelegen te Hcrdcrsem, aen
het Dorp, gekadastreerd sectie A, N° 474, pa
lende Oost Y.italis Muylaerl en Jan Moens,
Zuyd Jan Moens, West de weduwe Domien
Muylaert.
In gebi'uyk geweest door de kinderen Jansc-
gers.
ZITDAGEN
Instel, Zaterdag 25 Augusly, i87-
Verblyf, 6 September,
Telkens om 4 ure namiddag ter Estaminet de
Concorde, bewoond by den heer Banneville, te
Aelst, aen de groote Merkt.
By opgenoemden Notaris kan men alle geld
sommen op INTREST, MITS GOED BEZE1,
bekomen aen gematige voorwaerden.
GEMEENTE SCHOONAARDE
Kampstrijd
met ouda en jonge duiven op
Öp Maandag 8 September 1873, O.L. V
geboorte), gegeven door de Maatschappij De
snelle duif», gevestigd ter Estaminet In rank-
rijk hij A. Bracke, in de Vrankrijkstraal.
VOORUIT 110 FR.
verdeeld als volgtlste prijs o5 fr* 2dt oO fr.
5dü 25 fr. 4de 20 fr.
De inleg is bepaald op 1.90 per duif waarvan
1 fr. za! dienen tol liet stellen der onderprijzen,
de overige 90 centi.rn.eh tol het dekken der on
kosten.
De duiven bestemd tol den prijskamp moe
ten in ons lokaal gebracht worden, Zondag 7
September 1875, van 12 lot 3 ure namiddag.
Verders ziet plakbrieven.
NAAR GELDPRIJZEN,
Op Zondag 17 Augusti 1875, om 4 ure namid
dag ter herberg den Dragonderlange Zout-
straat, te Aalst,
Al de liefhebbers worden verzocht aan de
schieting te komen deel nemen.
De inleg is bepaalt! op 55 cenfimen per scheut
bolrapersgeld inbegrepen.
Men mag scheuten nemen naar beliefte.
50 cent.
'rank. 35 00
28 00
23 00
24 03
22 00
00 00
00 00
00 00
00 00
00 -00
00 00
.000 00
.06 73
7 27
2 00
13 00
40 00
32 00
24 00
25 00
24 00
00 00
00 00
00 06
00 00
00 00
00 00
00 00
08 25
09 09
02 21
17 50
I
MMIflU
Wordt voort gezet.)
rui 'H N IS
assist, 16 Aug. Per 1 hechter
Tarwe1
Masleluin.
Gaarst
Ilaver
Raapzaad.
Lijnzaad.
Raapzaad-Olie..
Lijnzaad Olie. - -
Raapzaad Koek. p. ICO kil.
Lijnzaad Koeken
Hoppe (1872) per SO kil.
Aardap.(roode) p. lOOkilos.
Bol er per 3 kilos
F.iers per 25
Yiggeneu per stuk, -
