u*
1.
hollandsche gescheid is en verhaasten wij
ons Ie zeggen, dat wij in al de vooruitstrevende
landen gelijke of evenaardige modelen aantref
fen.
De vlaamsche bevolking zal mei ontegenspre
kelijke feiten en voorbeelden, waar oog en geest
moéten aanw ezig zijn, de waarheid van de on
waarheid lorren onderscheiden want de voor
drachten op het gebied van kunstenen weten
schappen, w elke zij zal kunnen bijwonen, zullen
niet w einigtoelielpen om de vooringenomenheid,
de dwalingen die onder het volk heerschen in te
korten en uit te foeicn en het hart en den geest,
den handel en wandel met het zoele gevoelen
van de groote waarheden verworven te hehlieD,
die een beschaafd volk tot oenen hoogen top van
waardigheid moeten verheffen, vervullen.
'T is wat de redenaar M. J. Vuylsteke, die,
door het Comiteit van hel Willems-fonds met de
inhuldiging der afdeeling gelast was, in verhe
vene en smaakvolle bewoordingen heeft uiteen
gelegd.
Ook hebben de daverende toejuichingen en
het handgeklap meer dan eens den redenaar on
derbroken.
Dc spreker in name der nieuwe afdeeling,
heelt de wor rden uitbreiding en versprei 'ing van
kunsten en wetenschappen lot hoofdpunten
zijner rede genomen en in w elluidende uitdruk
kingen zijn oordeel over de nieuwe inrichting
voorgedragen, oordeel dat in deze woorden be
val ligt. De X!XU eeuw is een tijdstip waar dc
logentnaJ en de onwetendheid onder hel volk op
eene schaamleloose wijze aangekweekt wordt.,
dooreene secte die voor waarheid en rechtvaar
digheid zou hoeven geboren te zijn; de waar
heid in alles en overal opzoeken en verkondigen
groet.
De uren in deze zitting gesleten zijn voor nie
mand verloren gegaan allen hadden maar een
spijt, namelijk dat zij te kort waren geweest.
dusdanig moet de bezigheid zijn van al wie
ctnige bekommernissen heefi voor de veredeling
en de beschaving van het volk; en deze houding
moet de Aallersche afdeeling van liet Willems
fonds aannemen zij mag in niets (en achteren
blijven als de stoffelijke of geestesbelangen on
zer broederen op het spel gebracht werden en
wij tw ijfelen er geenzins aan of zij zal hare zen
ding waardiglijk vervullen.
Onder een langdurig handgeklap vingen de
toon-en zangkundige uitvoeringen aan:de lieeren
Steppe, De Witte, Dervaer, Bouquet, Van der
Borgt, Verhofstadt, enz. wierden vuriglijk be-
SCHOONER EN SCHOONER.
Sedert dat het water van Lourdes in den
handel in zoo hoog in faam geraakt is, dank
de bovennatuurlijke eigenschappen, welke de
religie-handeldrijvers er aan toekennen, leggen
wij ons nimmer eenmaal ter ruste of w ij staan
op met hel een of het andere mirakel En zijn
winkels in deze huidige tijden waar het meer
dan moeielijk is om zich op eene eerlijke wijze
boven het water te houden, doen draaien en
alles doen aanvaarden zoo als men het bereidt
en voordraagt, is het schoonste mirakel wel dat
men kan uitpeinzen,
Paters en nonnen en al wat er mede in ver
band staaf, bezitten dien grooten pliilosophalen
steen; zij hebben een zeksr soort van volk zoo
danig opgewonncn en naar hunnen kant gesle
pen. dat zij niet meer anders hooren of zien
als uit de ooren en oogeu hunner opdrijvers.
Al ware het voorwerp al zoo zwart als pek of
zoo rood als de Paus zijne omhulling in tijde
van buitengewoonc zalvingen, die brave paters
en nonnen bezitten de begeesteringskracht van
hen te doen zeggen dat helblauw is. Zooverre.ja
zooverre zijn die domkoppen gesukkeld. En zij
maken gebruik of om juister te spreken mis
bruik van hen om ze tol alle soorten van ver
foeilijke en hatelijke doeningen aantedrijven.En
zij aarselen niet die rol van vuige werktuigen te
vervullen.
Zij richten een leger op van geest en gevoe
lens beroofd tegen een leger met verstand, en
vernuft uitsluilelijk door de reden en het
verstand langsamerhand gevormd welke alles
ten voordeele der openbare welvaart Ie pande
stelt.
Zij hebben reeds begonnen met hunne rollen
uit te deelcn; bot.-ingen hebben al plaats gehad,
en niet tegenstaande dat, verliezen zij geen oo-
genblik om hun leger meer en meer tot den
kerker kwijnen.
De ongelukkige barste in tranen uit, bij het
hooren dezer wreede verklaringen. Arme moeder
slaakte zij arm kind Wiezal ons helpen, wie
zal u voeden, wie zal u van den hongersnood be
hoeden
Het zal zekerlijk de parochie niet zijn, zegde de
geloofsonderzoeker spottend, die den zoon van
tenen ketterzal hulp leenen
Helaas mijn nian verdient dien naam niet.
Zwijgt vrouw, zwijnt ellendige, geen woord tot
zijrie verschooning. Zondei gegronde redens zou
den wij hem in het gevang niet doen werpen
hebben. Alleenlijk ware het te wenschen, in uw
eigen belang, dat do schelmstukken hem ten laste
gelegd klaar bewezen werden. Want, zooals ik u
zegde, zou hij er in dit geval goedkoop van
afkomen.
Deze maal zegepraalde ten deelo de sluwe toe
speling van dien ar^listigen man. Eeno straal van
bedriegelijke hoop blonk in de oogen der lichtge
lovige vrouw. Zoo, zegde zij, indien ik tegen
mijnen man getuigde, indien ik mijn geweten
bezoedelde met mijnen man te beschuldigen wel
wetende dat hij onplichtig is zou de vrijheid
hem welhaast terug gegcveD worden Zonder
eenigen tw ijfel. Maar ik zou eenen valsehen
eed moeten afleggen, mompelde zij. De geeste
lijke gebaarde deze laatste woorden niet gehoord te
hebben.Uw echtgenoot zou op vrije voeten ge
steld worden en in uwe armen terug keeren.De
strijd op te hitsen en aan te vuren 't is eene on
ophoudelijke zaaing van twist en tweedracht
waarmede die nooit voJptezenc Paters en nonne-
kens wier uithangbord en handelwijzen zou
den hoeven overeen te stemmen met de leer van
arme moeder aarselde nog een oogslag op haar
kind geworpen had haar bijna al hare standvas
tigheid terug gegeven en haren afkeer voor den
valsehen dwingeland op nieuw doen ontvlammen:
neen! zegde zij,neen! ik zal mijnen man,den vader
van mijn kind niet valschelijk beschuldigen. In
dit geval, hernam de ketterrechter, zult gij hem
misschien nimmeer wederzien. zij verbleekte
het hoofd zonk haar op de horst en 't was met
eene door smart versmoorde stem, dat zij stamel
de geeft hem mij terug, ik zal alles verklaren
wat gij zult willen.
Eene zegenpralende grimlach, zweefde om zijne
lippen, eene helsche voldoening straalde uit de
oogen van den gejoofsonderzoeker. Maar op den
zelfden oogenblik benevelde zijne vreugde de
deur der hut werd geopend, en een jongeling van
rijzige gestalte en met edele wezenstrekken ver
scheen op den dorpel. Zijne kleeding was eenvou
dig, maar zijn vaste stap, zijne fiere houding en
trotscho blikken lieten niet toe te veronderstellen
dat hij tot de volksklas toebehoorde. Eene stille
vreugde blonk bij zijn aanzien in de oogen der on
gelukkige vrouwen bezielde hare afgematte we
zenstrekken de ketterrechter, integendeel, ver
bleekte en deinsde verschrikt achteruit. Gij hier,
heer Frederik,riep hij met eene vol schrik bevende
stem uit Gelijk gij ziet, mijn vader, antwoordde
de jongeling, hem met verachting aanblikkende
wanneer de leden van den klerezij, bunnen plicht
miskennende,schrik zaaien en folteringen doen ver-
Chrislus, wiens eerste tot laatste woord slechts
vrede, verzoening, verdraagzaamheid, verbroe
dering en rust ademt zich te bed begeven
en waarmede zij, O valsche leeraars! dagelijks
opslaan. En zoo beminnen zij hunne ziel en
lichaam met hunne gebcdenpreuvelingen! want
zij zijn niet anders als het masker der schijnhei
ligheid en valscheid, daar hunne woordenen
werken als helsche tegenstrijdigheden tegen elk
ander opstaan?
Maar de domkoppen die in hunne nellen
vastgehaperd zijn, zien de w olken noch de duis
ternissen niet die hun voor hemelsche zoetighe
den en eeuwig licht aangeboden worden; zij
weten niet of kunnen niet begrijpen.dat de strijd
waartoe zij uitgelokt voorden voor enkel doelwit
heeft hel ijzer lot diamant trachten te verande
ren en het geld naar hunne kassen te doen vloei
en! Daar en daar alleen nogtans is de groote God
vari den hoofden onzer politieke tegenstrevers.die
onderden dekmantel der religie,—aan w elke zij
meer kwaa l toebrengen als al de uilzinnigen die
Godsbestaan loochenen limine zaken maken
en in plaats van verbroedering overal scheurin
gen te wege brengen.
De offeranden aan de Lourdes spelonk heb
ben nog geen einde genomen ofschoon de groote
novene uit is.
Hel schoonste stuk en dat het meeste voldoe
ning aan den lieer Deken verschaft heeft, is,zegt
men, dc prachtige luster, die twee maal de
weg der dekenij schijnt afgelegd te hebben.
De borzegeld deze w eek binnen gekomen,
was geschikt om aan het een of ander voorwerp
besteed In worden Maar M. dc Deken ver
klaard hebbende dat er al klodden te veel waren
lot de versiering der spelonk, heeft weten aan
spraak te maken op de bors. De lijd zal voórdiö
specien geen goud, zilver of brons eisschen
integendeel, in plaats van er Ie moeten inste
ken zal men er uittrekken. Na dat mag men de
ladder optrekken De kremersbordekens heb
ben er niets meer aan.
ZIJ GAAN STEEDS VOORT
De ruststooringen van welkcBelgie getuige ge
weest is, maken nog altijd het onderwerp uit
van een hevigen pennelwist lusschen de dag
bladen der twee partijen. Van langs 0111 meer
wordt het klaarder en duidelijker dat de kleri-
duren, daar waar zij vrede en broederliefde zouden
hoeven aan te prediken,is het aan ons hunne plaats
in te nemen om «Ie vertroosters der ongelukkigen en
bedrukten te zijn,vervolgens zich tot de bedroefde
moeder wendende: goede Marie, zegde hij, de po
gingen die ik aanwendde om u uit uwen neteligen
toestand te trekken en u eenigen dienst te kunnen
bewijzen zijn niet vruchteloos geweesthinneu
weinige uren zal uw man bij u zijn. Hij is vrij;
ik ben hem voorafgegaan om u die goede tijding
aantehrengen en u tot die gelukkige terugkomst,
voor te bereiden. Dit onverwacht geluk maakte
eenen zoo diepen indruk op de arme vrouw dat
hare krachten haar begaven en zij ten grónde zou
gevallen zijn, indien de vreemdeling zich niet ver
haast Jhad haar ter hulp to snellen. Zij stortte over
vloedige tranen, tranen van zoete voldoening die
haar verlichtten en tot het bewustzijn terug
brachten. Alsdan bedankte zij den redder van haren
man in levendige en aandoenlijke, bewoordingen.
Zij wierp zich aan zijne voeten en vloog beurte
lings van haren weldoener tot haar zuigeling in
de ontboezeming harer erkentelijkheid aanbad zij
hem bijna als een God. Hij wederhiel haar zacht
jes en deed al wat mogelijk was om de overmaat
harer vreugde te bedaren. Men las in zijne oogen,
op zijn gelaat hoe gelukkig hij zich gevoelde dio
verlatene moeder in een zoo netelige omstandig
heid hulp verleend te hvbbeD.
(Wordt roert gezet.')
Uv* j
