Zondag 23 Mei
1879. IV0 467 Tiende Jaargang.
Jsfls °„5°, '\ms ó1 v«vv'* ,56-s»«
DE ONDERWIJZER
fr. 4-00
aankondigingen
F ader land, Vooruitgang. Landbouw. Nijverheid
fr.4-75
tnvnvx urr_ Vertreknren van Aalst. Januari. 1879"! 7'. "rt 0/M_
Naar Aalst uit
IJZEREN WEG
Januari. 1879.
Aalst, 24 Mei.
jHrcnzl'Jne sï^iififfeïTb^^TiTlïï.
He valsche kiezers.
's jaars voor de
stad.
'sjaars voor
heel het land
De IJker verschijnt wekelijks den Zaterdag in den namiddag, onder de dagteekening van den vei* "~.iv
Aankondigingen voor Frankrijk worden geplaats door tusschenkomst der agentschap G. L. Daobe en C» te F t
®8 14 11 I
U ,6 20 E~fV'r 823 ,0'305
DE KLERIKALE SCHREEUWERS.
Het is dan waar. 0 mijn God, dat de god-
deloozen den ondergang uwer kerk gezworen
hebben, enz., Dat duurt nu zoo al meer dan
drie maanden zou men niet denken dat de
godsdienst wezenlijk gevaar loopt
Wat is er eigenlijk waar Niets anders dan
dal de liberalen willen dat de priesters ook wat
werken zij hebben den gelicelen dag niets
te doenIndien zij zoodanig van godsdienst
ijver bezield zijn. als zij schreeuwen, dan zal
hel de eerw. heeren geestelijken niel te veel
zijn. dal zij daar dagelijks een half uurken ca-
techismusles moeien komen geven.
Immers, zooals blijkt uit den omzendbrief
van den heer Rolin. zoo zal het enkel van
den goeden wil der bedienaars van den gods
dienst der meerderheid afhangen, dal dezelfde
kinderen, op dezelfde uren, in hetzelfde lokaal,
hetzelfde godsdienstonderwijs ontvangen, ais
dat, welk hun Ihans gegeven wordl.
De wet waarborg! aan de geestelijkheid, dat
zij met den verschuldigden eerbied zal ontvan
gen worden in de scholen maar hiermede zijn
die heeren niet tevreden wat zij willen is
domineeren, bet hooge woord overal hebben.
De onderwijzer moet een nederig werkluig zijn
in de banden van den pastoor.
En zipdaar den oorsprong, ziedaar de bron,
van al dat schreeuwen en lieren, van al dat
roepen en braaien.
EN DE WET VAN 1842, OP DEN BUITEN.
I.
De grieven, door de onderwijzers tegen de wet
over het lager onderwijs van 23 September 1842
aangeteekend, dragen vooral op de art. 3, 4, 5,
6, 7, 8, 5 en 10 van die wet.
Doch, alvorens deze redens tot klagen aan te
duiden, is het nuttig eenen rappen oogslag te wer
pen op den geest dier wet, alsook op den pijnlijken
toestand welken zij voor de onderwijzers op den
buiten daarstelt. Dit vertoog zal beter het oor
spronkelijk gebrek dier wet doen opvatten.
Wat vooreerst in de wet van 1842 treft, is het
voorrecht aan de catholieke kerk verleend en de
overgroote overheid welke de Staat haar in het la
ger onderricht toegestaan heeft, zonder dat nog-
tans de geestelijkheid aan de minste verplichting
jegens den Staat gehouden zij, en zonder dat de
Staat op de geestelijkheid het minste nazien, het
minste dwangrecht moge uitoefenen.
Nu, het catholicismus is niet alleenlijk eene
godsdienstige secte, maar ook eene politieke par
tij door de bisschoppen bestuurd, eene politieke
partij die den vooruitgang, de wetenschap en de
vrijheid onder alle vormen haat, die alles aan de
DE SCHOLEN MET GOD
Onze lezers herinneren zich nog wel dat
broederken, welke eene schuilplaats had ge
vonden in het klooster der Convenluellen, Ar-
toisstraai. te Brussel, klooster onder het be
stuur van pater Hyacinthe geplaatst, beroemd
geworden door dc historie van bet kofferken,
schei teweg bijgenaamd ehwel dat broederken,
wiens uitlevering door Frankrijk gevraagd was,
is voor het hof van Assisen van Douai versche
nen.
Ziehier wat de Echo du Norddaar van zegt:
Waerenier (Acbille), oud 20 jaren, onder-
wijzer bij M. Garalli, besiuurder van liet
weezengesticlit te Sainghin-cn-Melantois, is
beschuldigd van aanslagen op de eerbaarheid.
zonder geweld, op jongens van min dan 15
dogmas der kerk zou willen onderwerpen, en
waarvan de droom de algemeene overheersching
is en bijgevolg, de inslorpiug van alle burgerlijke
macht.
Wat de neigingen van de catholieke geestelijk
heid betreft, deze zijn voor niemand nog een ge
heim haar doel is niet het volk te onderwijzen
en te verlichten, maar wel het gedacht, dereden
en het geweten te onderwerpen, aan de zoo dwaze
als onveranderlijke dogma's der kerk.
Met aan de geestelijkheid niet alleen het bestuur
van het onderricht der zedeleer toe to vertrouwen,
maar daarbij nog het recht van in de school als
toezichter en hoofdopziener ten allen tijde op te
treden, heeft de burgerlijke overheid gansch het
lager onderwijs in de macht van eene hoeveerdige,
onwetende, onverdraagzaame, fanatieke geeste
lijkheid gesteld die, met onverzadelijken heersch-
zucht vervuld, openlijk de vijand is onzer grond
wettige instellingen.
Men begrijpt dus dat de wet van 23 Septem
ber 1842, eene colossale fopperij is, waartegen
het verstandigste en verlichtste gedeelte der natie
zich met veronweerdiging verzet heeft.
II.
Loochenen kan men voorzeker niet dat in hel
meestendeel onzer buitengemeenten en zelfs in
«er leeringen.
Schuldig erkend door den jurv, is hij uit
hoofde zijns jeudigen ouderdoms, maar tot
zeven jaren opsluiting verwezen.
Ziedaar een onderwijzer der scholen met
od, die zulke wraakroepende misdaden pleegt
en bier in ons land terstond in een klooster
wordt opgenomen als ware liet een heilige.
Kan nog iemand vertrouwen stellen in zulke
onderwijzers
AANBIEDING VAN EEN WETSONTWERP.
Men weet dat reeds verleden jaar de Kamers
verplicht zijn geweest een wetsontwerp te slem-
men, om de valssche kiezers van de lijsten te
doen verdwijnen, die er door dekierikalen mei
duizenden waren opgebracht, door bedriegelijke
aangiften. Hei waren dan de mixtepeerden en
het vervijfdubbel der huurwaarde, die op be
drieglijke w ijze werden aaugeweud om kiezers
vele onzer kleine steden, de geestelijkheid eenen
grooten politieken en bestuurlijken invloed uitoe
fent. In die gemeenten ongelukkiglijk te talrijk,
is de pastoor, gehoorzaem en onderworpen aan
de ingevmgen van het bisdom, niet alleenlijk de
bestuurder der zielen, maar ook de woeligste,
werkzaamste, stoutmoedigste en fanatiekste kies-
agent van de ultramontaansche katholieke partij.
Hij is 't, die van op den preekstoel, het anathema
werpt op de liberale kandidaten en kiezers welae
hij tot het eeuwig vuur doemt, hij is 't. die de
kieslijsten naziet en de valsche kiezers maakt,
hij is 't, die bij de kiezingen de kandidaten op
dringt, hij is t, die de kiezers voorbereidt, be-
stunrt en op hen het oog houdthij is 't die
de gemeenteraadsbeereu doet noemen en hij is
't die, door den invloed der hooge geestelijk
heid, en burgemeester en schepenen meestentijds
naar zijnen zien benoemen doet.
Zonder moeite zal men dus beseffen, dat in dio
ongelukkige gemeenten, echte middenplaatsen
van onwetendheid en bijgeloof, de gemeenteraad
onder het volledig beheer staat van den pastoor,
en deze zich als oppermeester stelt van het onder
wijs zoowel a's van het gemeentebestuur en nog
gemakkelijker zal men begrijpen dat in die ge
meenten, waarde geestelijheid heerscht en re-
15 c"®", den
drukregel.
De abonnement,
prijs is voorop
betaalbaar.
Denderm.Lokeren 4 55 6 45 848 1225 8 06 6 40 10,05
Mechelpn, Antwerpen 4 55/ 6 54/ 8 12rf 1, 2, en 3
kl.8 48/ 9 24d 11.58 1 04 di. 2, 8 kl. 2 50d 3 06/
6 04d 8 49 en 9 09rf 10 06*
Brussel 4 50/ 5 52d 1 en 2 k. 7 19 7 50d 8 12* 8 48/
924 11 53d 1 04 *.1,2. 3 kl. 2 50 d 3 06/ .5 52<f
804d 610/8 49rf 909d 10 04*
Leuven,Thienen,Luik,Verviers 5 05/ 6 50/ 7 09 8 12rf*:
2, 3 kl. 848/ 934rf 11 53d 1 14d 1, 2. 3 kl. 3 06/
6,24<J 6 40/ 1,2kl. v.Thienen 8,49d 10,04*
Gent .5 00 (*s vrijdags.)7 59 1,2.8 kl. 8 41 9 45 12 22
12 40326 3 51*. 6 12 640889 *.936
NOTA De letter beteekent langs Dendermonde en de letter d langs Denderleeuiiw.
STAAN STIL: fin»*™tam t\iornon on 7 oio o! /ln 1r_ n t
Ternath, de konvooi
hodegem.de konvoois .i.»> >iuu,, -^,un,u4 en y.oy g nvonc
Lede. de konvoois uit Aalst van 5 00 s morgens 's vrijdags 8,41 's morgens 12,20 3,26 6,12 en 9,
8 03 's avonds, Sehendelheke. al de korivoois.
Brugge, Oostende, 7 59 1, 2, 3 kl. 8 41 9 45 12 22
12 40 3 51 1, 2, 8 kl. 5 33 6 20 6 40
Doornijk, Moescroen, Kortrijk, Rijssel (langt Gent) 8 59
12 40 3 26 6 40.
Doornijk, Moescroen, Kortrijk, Rijssel (langs Aath) 6,00
(5 51 alleenlijk naar Kortrijk des zaterdags, zondags
en woendags 7.50 11,53 2,50 5,52 6,04
Nino ve, Geeraardsbergen, Lessen, Aath 6 00 7,19 7,50
2 50 5 52 6 04 9 09.
Bergen, Quiévrain, Braine,Manage'; Charl., Namen 6,00
7,50 11,53 2,50 (5. 52 I, 2. 8 41. van Charleroi)
Gent 5,12 6 15 7 39 8 25 10 59 1«> ai i o
I 55 5 09 8 09 8 14 9 31* 3 k
Aath 6 49 10 80 1 40 4 20 7 58 9 12
Lessen 7 09 10 50 2 00 4 40 8 18 9 32
Geeraardsbergen 7 27 11 08 2 18 4 88 8 33 fl D K
Ninove 7 55 11 86 2 48 5 36 9 01 10 li
Lokeren $50 10 49 1 50 4 50 7 5,).
II 55 3,22* 604 8,I0*3k 1,2)3
er beteekent langs Dendermonde en de letter rf langs Denderleennw. a5 3,22* 6 04 8 U) 3t 2'3 25 9 Of
T e Tdegem, Gijseghem, Santbergen en Ze/e, al de konvooisDenderleeuwen] de kon voois behalve die van l nj 1QO'
ois uit Brussel van 5 35 s morgen* 2 10, 5 00, 8 20 's avonds, en uit Aalst van 7 19. 9 24 morgens 1 9 J 'i, I0'4's avonds Aalst—
is uit Aalst van 6 00,7 19,9 24 s morgens 11,53 2,545,52 6,04 en 9.09 's avonds en uit Brussel van 7 Ml'1 on 't 6 9 06 '«avonds Erem.
lil Aalst van 5 00 s morgens s vrijdags 8,41 's morgens 12,20 3,26 6,12 en 9,36 's avonds, en uit Gent'van 6 1 5 sTo"'' 6 °9 820 '«avonds en
'C'!S en 10 50 morgens, 2,00 5.09
