Zondag IS Juni
1879. 470 Tiende Jaargang.
DE ONDERWIJZER
dÉ
Ir. 4-00
's jaars voor de
stad.
aankondigingen
mm.
VaderlandVooruitgangf LandbouwNijverheid
fr.4-75
'sjaars voor
heel het land
De IJ kor verschijnt wekelijks den Zaterdag in den namiddag, onder de dagleekening van den volgenden Zonda".
Aankondigingen voor Frankrijk worden geplaats door tusschenkomst der agentschap G. L. Dazbe en C° te Frankfurt O/M
IJZEREN WEG Vertrekuren \an Aalst. Januari. 1870.
Naar Aalst uit
Aalst. 14 Juni.
I ETS VOORDE BOEREN
Veel eer geschiedt u, landbouwers l)e kle
rikalen hebben liet vast, zulle :in de Kamer der
volksvertegenwoordigers hebben zij een mid
del voorgedragen om de boereu in de beurs Ie
lasten en hunne centen scherreweg te spelen,
ntaar om ben tezelfder tijde vol van gratie vol
gens den wee sell der pastoors Ie doen stemmen.
De landbouwers zouden nu met bun eigen
geld een slavenband moeten koopen
Wal liefde voor de boeren Inderdaad ds
klerikale» willen de landbouw paarden met. eene
belasting tri ffen van 5 lot 20 frs. volgens het
getal paarden op de hoeven gebruikt. Waarlijk,
't gaat nog te goed voor den landbouwsland.
Maar ziet ge, die nienwe belasting zou tellen
om kiezer te worden i Hebt gij het beet Asa!
boerkens, roept eens luidkeels vivat de kle-
rikalen, die met uw zweet kiezers voor den
pasloo'r wiPen maken.
Alt 1 onze tegenstrevers aarzelen niet nieuwe
belasllingen voor te stellen otn kiezers te ma-
EN DE WET VAN 1842, OP DEN BUITEN.
(3dt Vervolg.)
VII.
Volgens art. 7 dat over het toezicht en de in
oogensehouw neming der scholen handelt, is hat
buiten twijfel dat in de gemeonten waar de ge
meenteraad de geestelijkheid sterk aangekleefd is,
bet toezicht der lagere school uitsluitelijk door den
pastoor uitgeoefend wordt, die er toegang ireeft
op alle uron van den dag.
De pastoor is dus de ware opziener der school
want de provinciale schoolopziener neemt haar
s'echts een maal en de kantonale schoolopziener
tweemaal 'sjaars in oogenschouw. In die gemeen
ten is dus de onderwijzer door de overheid van
den pastoor gansch overheerscht.
Doch, de werking van de geestelijkheid be
paalt zich daar niet bij de afgevaardigde van
den bisschop, of bisschoppelijke schoolopziener,
mag nog de cantonale vergaderingen der onderwij
zers bijwonen, welke hij voor wat het godsdiens
tig en zedelijk onderwijs aangaat het recht heeft
te leiden, zoonat het hem toegelaten wordt eene
•soort van exaam aan de onderwijzers te doen on
derstaan nopens do katholieke religie en zedeleer,
ken Dat is iio£ nooit gehoord en zonder voor
gaande. Ongetwijfeld hebben de liberalen be
lastingen afgeschaft van welke men een schreeu
wend misbruik maakte om valsche kiezers te
fabrikeeren, maar dal is verre af van nieuwe
belastingen te leggen op den rug der boeren om
pastoors-kiezers Ie vormen, van al dp kleine en
groote pachters.
Maar, landbouwers, do liberalen, die uwe
goede vrienden zijn, zullen zorg dragen dat u
die nieuwe belasting op den rug niet gelegd
worde. De toesland var: den landbouw is treu
rig genoeg, opdat onze vrienden niel zouden
toelaten dat de klerikalen nieuwe karotten trek
ken aan den veldbewoner. Neen de boer za!
't niet al betalen, dit zeggen de liberalen, tot
spijt w ie 't benijdt.
DE NIEUWSTE ONTDEKKING.
In Amerika is een kruid ontdekt waarmede
men den mensch zoolang in schijndood kan bren
gen als men wil, om hem na vijf, tien, twintig,
vijftig, honderd jaar weêr springend levend te
maken.
en, iudien hij het verlangt, fkan hijzooals toch
het gebruik is, hen verplichten eene politico-gods-
dienstige conferencie bij te wonen, die bijna altoos
een sermoon in icgel is. Men moet bekennen dat
die schikking eene feitelijke schending is der ge
wetensvrijheid.
Te meer, de invloed der geestelijkheid laat zich
nog gevoelen in de centrale onderwijscommissie,
vermits de bisschop er zich mag laten vertegen
woordigen door eenen afgevaardigde, en zelfs tot
in het cabinet van den minister, aangezien de bis
schoppen alle jaren den minister een omstandig
verslah mededeelen over de wijze waarop het on
derricht van zedeleer en godsdienst gegeven wordt
in de scholen aan het begeer "der wet onderworren.
(Art. 8.) Als we daarbij voegen dat de leeshoe
ken, te gelijker tijd tot onderricht van zedeleer en
godsdienst in gebruik, door de oversten der eere
diensten moeten worden goedgekeurd (Art. 9,)
kan men niet weigeren aan te nemen dat de wet
van 1842 het lager onderwijs geheel en al gecat-
holiseerd heeft, en aan de geestelijkheid eene dus-
dusdanige machtige overheid gegeven heeft, dat
de ongelukkige onderwijzer op de dorpen gansch
onder hare macht staat, en de onafhankelijkheid
voor get ambt van ondei vijzer zoo noodzakelijk,
een ijdel woord is.
Deze ontdekking heeft de klerikale
- wereld in op-
sc udding gebracht. De oud-ministers Malou, de
Uantsheere en Kervyn willen haar op eeiie and'fere
wijs toepassen. O de groote koppen.
Zoo stelden die heeren in de Kamer voor van
de gemeentebesturen volstrekt vrij te laten het
volksonderwijs al of niet. in te richten, al volgens
degoeste der hooggeleerde en verstandige jannen
der klerikale overheden van onze dorpen.
De amerikaansche heer Rofura wil de menschen
iet leven verlengen en voor een tijd schijndood
maken.
Ten onzen lande willen de Klerikalen liet valk
alle onderwijs ontnemen - altijd dom en dood
met voor den dagjvan heden maar voor altijd
Wie twijfelt er nu nog aan of de heeren de
Lantsheere, Malou en Kervyn zijn mannen
vooruitgang. Zij willen den Amerikaanschen
tuuronderzoeker den baard afdoen. Hangt u
signor Rofura Gij zijt overtroffen in Belgie.
van
na-
op,
DE ALGEVIEENE ZEDELEER.
De algemeene zedeleer, zedeleer zonder stel-
hgen godsdienst, dat is onmogelijk zoo roe
pen de klerikalen tegenwoordig en zij gaan
Men kon waarlijk niet begrijpen hoe dergelijke
wet kan ingebracht en gedurende 37 jaar, bij een
vrij volk heeft kunnen toegepast worden, wiens
constitutie, of grondwet, hoog en breed de onaf
hankelijkheid van de burgerlijke overheid en de
vrijheid der eerediensien, gewetens en denkwijzen
uitroept.
Wij vragen met de onderwijzers dat eene gron
dige herziening der wet van 1842 een einde stelle
aan dien betreurlifken toestand. En vermits de
priester volkomen vrij en meester is in zijne kerk
vragen wij dragend do volmaakte wereldmakicg
van het onderricht, opdat de onderwijzer vrij en
meestsrzij in zijne school.
VIII.
Volgens artikel 10, heeft de gemeenteraad het
recht de onderwijzers te noemen, op voorwaarde
dat zij in bezit zijn van een diploma of bewijs van
bekwaamheid. Nu, in de gemeenten waar het cle-
ricalisrnus in vollen bloei staat, is het wel klaar de
pastoor die de candidaten kiest, voorstelt en doet
benoemen talent, zedelijkheid, ondervinding
diensljaaen, enz., hebben in dat geval slechls eene
zeer b.jhoorige waarde gehoorzaamheid en on
derwerping aan den wil vanden pastoor, maken
hoofdnoodzakelijke titeis uit.
Indien de pastoor zijne bevredigingen heeft over
IS cm™. den
drukregel.
IJKER
De abonnement,
prijs is voorop
betaalbaar.
Denderm.Lolteren 4 55 fi 45 8 48 12 25 3 06 6 40 10,05
Mechelen, Antwerpen 4 55/ 6 54/ 812d e. 1,2, end
kl.8 48/ 9 24d 11.53 1 04 de. 1, 2, 8 kl. 2 50d 3 06/
6 04rf 8 49 en 9 09rf 10 06*
Brussel 4 50/ 5 52d i. 1 en 2 k. 7 19 7 50d 8 12e 8 48/
924 11 53d 104 e.1,2. 3 kl. 2 50 d3 06/ -5 52d
6 04d 640/ 8 49d 9 09rf 0 04e
Leuven,Thienen,Luik,Verviers 5 05/ 6 50/ 7 09 8 12(7e:
2, 3 kl. 8 48/ 924d 11 58 rf 1 \U e. 1, 2. 3 kl. 8 06/
6,24d640/E.1.2kl.v Thienen 8,49d 10,04 e
Gent 5 00 f's vrijdags.)7 59 e 1,2.3 kl 8 41 9 45 12 22
12 408268 51e. 6 12 6 40 8 39 e.9
Brugge, Oostente7 59 e. 1, 2, 3 kl. 8 41 9 45 12 22
1240 3 51 1,2,Ski. 5 33 620 6 40
Doornijk, Moescroen, Kortrijk, Rijssel langs Gent8 59
12 40 3 26 6 40.
Doornijk, Moescroen. Kortrijk, Rijssel (lavgs Aath) 6,00
(5 51 alleenlijk naar Kortrijk des zaterdags, zondags
en woendags 7.50 11,53 2,50 5,52 6,04
Ninove, Geeraardsbergen, Lessen Aath 6 00 7,19 7,50
2 50 5 52 6 04 9 09.
Bergen, Quiévrain. Braine,Manage, Char!., Namen 6,00
7,50 11,53 2,50 (5, 52 e. I. 2. 3 41. van Charleroi).
letter heteekent lanes Dendermonde en de letter dlangs Denderleemiw.
morgens, 2,00. 5.09
Sc.hendelbeke. al de konvoois.
NOTA De
STAAN
Ternath
bodegem,
Lede, de
8 03 's avonds,
Antwerp.520 950 1280 1 15e. 1,2,Ski.3 156,50 8,5
Brussel ,20 r. 1, 2, 8 kl. 7 25 8 14 11 06 15
2 12 3,**.., 5,00 8.00.8,20 15
Gent 5,12 6 15 e. 7 39 8 25 10 59 12 31. l t
1 55 5 09 8 09 8 14 9 31e 3 k
Aath 6 49 10 30 1 40 4 20 7 58 9 12
Lessen 7 09 10 50 2 00 4 40 8 18 9 32
Geeraardsbergen 7 27 11 OS 2 18 4 88 8 33 O 0.8
Ninove 755 11 36 246 5 36 9 01 10 18-
Lokeren 6 50 10 49 1 80 4 50 7 80
Dendermonde 7 18 9 48 11 34 2,25 5.2' &23 10 3n5
Ons rnde 4 10 e. 12, kl. 6 20 e. 12, 3 25 9 l
il a5 3.22e 6 04 8,10e 3 k.
f
