Zondag 20 Juli
1879. A0 m
Tiende Jaargang.
fr. 4-00
aderland, Vooruitgang.Landbouw.
fr.4-75
IJZEREN WEG Vertrekuren \an Aalst. Januari. 1810.
Naar Aalst uit
Aalst, 19 Juli.
De twee Spanjaarden,
's jaars voor de
stad.
'sjaars voor
heel het land
De fJker verschijnt wekelijks den Zaterdag in den namiddag, onder de dagteekening van den volgenden Zondag
HET MANDEMENT.
Jongens de wereld springt ep krukken.
Toen ik jong was (ik spreek, helaas van voor
dan dertig jaren) verslond men dooi het man
dement of herderlijken brief, een schrift, dat
op zekere tijdsstippen van het jaar, met den
Paaschen bij voorbeeld, in de kerken werd af
gelezen, en waarin de bisschoppen aan de ge-
loovigen htiune plichten jegens God en de men
schep herinnerden.
Politiek was daarin niet »e vinden want in
dien lijd was de geestelijkheid in het al-emeen
verdraagzaam en vredelievend, en de priesters
waren niet geneigd, zooals nu, in alles en onder
hel minste voorwendsel, de wereldlijke macht
te bestrijden.
Maar nu. wilt gij weten wat een mandement
geworden is Leest datgene van den 12 Juni.
en zegt mij of dal stuk iets meer is dan een
se' impeehrift tegen de scholen en de onder
wijzers van den Staat zeg mij of daar ielsaD-
ders in te vinden is dan onverdiende scheld
woorden tegen hel wereldlijk onderwijs, en
zeer misplaatste reklamen ten voordeele van
(2de vervolg)
III.
De nachtwacht welke de ronde in de omstreken
der stad deed, kwam op het oogenblik dat het
kwaalt voor een uur afging, door de Jodenstraat
en vond Juan Carlos in den sneeuw en met bloed
bespat liggen. Bij den schijn hunner toortsen
hadden de krijgslieden hem bemerkt, ook dach
ten zij niet dan, dat de ongelukkige die zij daar
vonden was een slachtoffer der wraak.
Ziende dat hij nog blijken van leven gaf, namen
aanstons twee forsche kerels hem in hunne aruien
en biachten hem naar het ziekenhuis, alwaar
men bevond dat. zijne wond niet doodelijk was.
Verscheidene dagen waren er verloopen. Het
gerucht ging in de stad rond, dat er een Span
jaard doodelijk gewond en eene freule geschaakt
waren. De grootste en nauwkeurigste onderzoe
kingen werden er gedaan om den dader van die
feiten te kennen doch nergens kon men op zijn
spoor komen.
het onderricht der broederkens.
Een mandement, beminde lezers, is een
nieuw middel der klerikale partij om geld bij
een tc kri|gen, ten einde voort politieken oorlog
te voeren. Het is de groote trommel, met wel
ken men het volk bijeenroept en de onnoozele
lieden hun geld afdoet.
Er is geld noodig, veel geld om, zooals de
klerikalen voornemenszijn, overal kwezelsscho-
len tegenover de openbare scholen in te richten.
En het volk wordt vriendelijk uitgenoodigd zich
bij dit tverk aan te sluiten indien het mo
gelijk is.» door milde giften.» zoo niet door
eetie almoes van eeuitje centime» per weekper
maandper jaarWij schrijven letterlijk
over. Allo brave boer. goede land bouwer, de
hand aan de beurs De kerk en de kasteelhee-
ren aanzien u zeker voor eene melkkoei, die
maar altijd geeft en geeft, liij hebt reeds, wel is
waar, veel gegeven uwe pachten zijn hoog en
alles is duur dat doel er niets toe zoolang gij
iets hebt. moet gij geven Eene almoes als 'l tl
belieft Komaan! komaan! de godsdienst wordt
bedreigd bier uwen spaarpot.
De godsdienst wordt bedreigd roepen de
schijnheilige leugenaars. En nochtans, gij weet
het, de nieuwe schoolwet beveelt dat het lokaal
der school, verwarmt en verlicht, dagelijks ter
beschikking slaat van den priester om er den
catechismus te komen aanieeren
De godsdienst wordt hier bedreigd! En de wet
Inmiddels, ltwan/ de kranke allengskens tot
het bewustzijn weder. Soms hoorde men hem
eenige onverstaanbare woorden mompelen soms
zag men dat eene koude huivering hem beving,
wijl de woorden
Martorelh... Maria... moordenaar... scha
ker...! op zijne liepen stierven
Van dag tot dag echter, verkreeg Juan de ge
zondheid terug, men diende hem alle hulp toe
welke zijn staat vereischte, zoo dat twee maan
den na zijne ontvangen wond, de poorten van het
gasthuis zich achter hem toesloten.
Doch dat men niet denke, dat hij alleen het
hospitaal verbet, neen, de wraak woonde in zijn
hart en de dolk waarop Martoielli 's naam stond,
had hij met zich genomen en vergezelden hem
overal. Hij had denzei ven aan do bestierders der
ziekenhuize gevraagd en door weinige woorden
verkregen. Nu dacht hij niet meer dan aan de
wraak nergens kon hij zijnen vijand vinden 1
die dolk was hem dus nutteloos, zal men gewis
denken, daar hij zijne wraaklust niet blusschen
kon. Neen neen, die dolk was hem niet nutte-
zegl dat liet den onderwijzer strengelijk verbo-
den is ooit een woord in Ie brengen tegen de
verschillige in België bestaande eerediensten.
De godsdienst wordt bedreigd oindat den
leeraar w ordt bevolen aan de jeugd, de ver
knochtheid aan de grordwettelijke vrijheden in
te boezemen, en die vrijheden, waarvoor in 't
jaar dertig, de katholieken en de liberalen hand
111 hand hebben gestreden
De godsdienst wordt bedreigd omdat de
priesterheerschappij uit liet onderwijs wordt ge
bannen omdat de overdrevene pastoors niet
meer den onderwijzer als eene slaaf zullen mo
gen behandelen omdat de schoolboeken aan
zijne godkeuring niet meer zullen onderworpen
zijn, maar aan die van geleerde wereldlijke
overheden omdat voorlaan in dc scholen van
den Staal, de slaat alleen meester zijn zal in
een woord, omdat de Kamers liet onderwijs op
het grondbeginsel hebben gevestigd, dat door
den koning in zijne openingsrede volgenderwij-
ze is uitgedrukt geworden Het onderwijs,
ten koste van den Staat gegeven, moet uilslui-
telijk onder '1 beheer en bewaking der burger-
lijke overheid worden geplaalsl.Het moet voor
zending hebben, in alle graden, aan dejonge-
re geslachten de liefdeenden eerbied in Ie boe-
zemen voor de grondbeginselen, waarop onze
instellingen berusten.
Ziet ik die deze regelen schrijf, ik ben in de
loos hij trooste er zich mede in het gedacht
dat eens de toeval hem zijnen valschen vriend
zijnen moorder. zou doen ontmoeten.
Onbewust wat er van Maria geworden was,
had hij zich zoohaast hij hersteld was, bij zijnen
schoonvader begeven om hem te troosten over de
schielijke verdwijning zijner dochter. Deze echter,
was troosteloos en daalde naar een jaar droevig
kwijnen ten grave.
Ook Juan ontrusta zich steeds den geest, en
dacht dat, ook. Maria misschien plichtig was, aan
de mislukte moord welke Martorelli had begaan.
Ja, somtijds heelde hij zich in, dat zij hem° ver
laten had om Felix te behagen, en dan, dan
was hij als een razenden rnensch en zou hij zich
wellicht het leven benomen hebben, had niet het
gepeins dat Maria hem te zeer beminde, zijne
door het leed afgematte zinnen komen troosten.
In dezen toastand had hij vijfmaal den dag der
trouw met zijne ontrukte echtgenote op de wieken
des tijds zien voorbij vliegen, en nog had hij van
Maria noch Martorelli niets vernomen dit zal
onze lezers niet wonder toeschijnen, daar Felix,
15 cmeB. den
drukregel.
»E IJKER.
De abonnement,
prijs is voorop
betaalbaar.
Aankondigingen voor Frankrijk worden geplaats door tusschenkomst der agentschap G. L. Dajbe ex C° te Frankfurt O/M
Brugge, Oostende, 7 59 e. 1, 2, 3 kl. 8 41 9 45 12 22
12 40 8 51 1, 2, 3 kl. 5 33 6 20 6 40
Donrnijk, Moescroen, Kortrijk, Rijssel langt Gent) 8 59
12 40 3 20 6 40.
Denderm. Lok eren 4 55 6 45 8 48 12 25 3 06 6 40 10,05
Mechelen, Antwerpen 4 55/ 8 541 812d e. 1,2, en i
kl.8 48/ 9 24d 11.53 1 04 d 1, 2, 3 kl. 2 50d 8 06/
6 04rf 8 49 en 9 09d 10 06*
Brussel 4 50/ 5 52d e. 1 en 2 k. 7 19 7 50d 8 12s 8 48/
924 11 53d 1 04 *.1, 2. 8 kl. 2 50 d 3 06/ .5 52d
6 04d 640/ 8 49d 9 09d 10 04e
Lciiven.Thicnen,Luik,Verviers 5 05/6 30/7 09 812di:
2, 3 kl. 8 48/ 9 24d 11 53d 114d t. 1, 2. 8 kl. 8 06/
6,24d640/*.l,2kl. v.Thienen 8,49d 10,"4
Gent 5 00 ('s vrijdags.)7 59 e.1,2,3 kl. 8 41 9 45 12 22
12 40 8 26 3 51*. 6 12 6 40 8 89 e.9 36
NOTA De letter beteekent langs Dendermonde en de letter d langs Denderleemiw,
STAAN STIL: Te Idegem, Gij neg hem, Santbergen en Zele.
Temath, de konvoois uit Brussel van 5 35 s morgens 2 10
bodegem.de konvoois uit Aalst van 6 00,7 19,9 24^ s morgens
Lede, de konvoois nit Aalst van 5 00 s morgens s vrijdags 8,41 s morgens 12,20 3,26 6,12 en 9,
8 03 's avonds, Schendelbeke, al de konvoois.
Doornijk, Moescroen, Kortrijk, Rijssel lange Aath) 6,00
(5 51 alleenlijk naar Kortrijk des zaterdags, zondags
en woendags 7,50 11,53 2,50 5,52 6,04
Ninove, Geeraardsbergen, Lessen Aath 6 00 7,19 7,50
2 50 5 52 6 04 9 09.
Bergen, Quiévrain, Bruine,Manage, Charl., Namen 6,00
7,50 11,53 2,50 (5, 52 i. I, 2. 8 41. van Charleroi).
14 11 0611 5
12 31i. 1,2 k
Antwerp.520 950 12 30 1 15e. l,2,Skl.8 15 6,508,5
Brussel 7 20 n. 1, 2, 8 kl. 7 25 8
2 12 3,1 Sa, 5,00 8.00e 8,20
Gent 5,12 6 15 e. 7 39 8 25 10 59
I 55 5 09 8 09 8 14 9 31e 3 k
Aath 6 49 10 30 1 40 4 20 7 58 9 12
Lessen 7 09 1050 2 00 440 8 18 9 32
Geeraardsbergen 7 27 11 08 2 18 4 58* 8 83 «0 5
Ninove 7 öo 11 36 2 46 5 86 9 01 10 18.
Lokeren 6 50 10 49 1 50 4 60 7 60
Uendermondc 7 18 9 45 11 34 2,og 5 2'
Öostende 4 10 e. 1,2, kl. 6 20 e
II «5 3.22e 6 04 8,I0e 3 k.
1,2,3
8.28 10,305
25 9 i)4
de, al de konvooisDenderleeuw,al de konvoois behalve die van 04 en 5 188,49 10 4 's av
10, 5 00, 8 20's avonds, en uit Aalst van 7 19, 9 24 morgens, 1 S3, 2 50, 6 04 en' 9 06
11,53 2,545,52 6,04 en 9,09 's avonds en uit Brussel van 7 80,11 20 's morgens 2 10 5 OQ
tvonds nit AalstJette
1 's avonds Erem-
1 „n nit r --'mnr8ens. 2 10, 5 09 en 820 Wonds en
s avonds, en u,t Gent van 6 1»,S 29 en 10 50 s morgens, 2,00 5.09
Het eer»te en het laatste woord je.
Van al hun sermoenen is Geld.
Maar 't volk zegt 'k geef geen oordje.
Gij hebt mij te dikwijls gepeld.
