noodzakelijkheid inzien van een bekwamhds
diploma voor de onderwijzers en ondervviize
ressen. dat zijn voorstel met eene gioole mee
d-rheid werd aanveerd.
Hi zegde onder anderen, met de bewijs
stokken er never.s.
Onder hen, die voorzien waren van lettres
d'obédience, door de bisschoppen afpeh'retd vond
men r die Ier nauwernood hunnen naam konden
teekenen en die zich in de school van
ters bedienden om in Hemels naam toc i
den schijn aan te nemen, dat zi.j bij he
derwijs geplaatst zijn en op die wijs °»,hetf^
te kekomen van den militairen dienst. In Cote a
verscheen een jongman voor den mihtieiaai m
de lettus d'obédience ir den zak. Hij kan op e
eenvoudigste vragen niet antwoorden. Maar oe
verbazing van den Raad steeg ten top. toen deze
bemerkte dat de quasionderwijzer r.och 1, zen noch
schrijven kon Eu was die man dan toch m de
school Noen, en dat was eigenlijk de l.ehtzijde
dior treurige historie. Hij deed eenvoudig dienst
als kok in een klooster
Ik vraag het u, Mijne Ileeren var de recht-
terzijde, sprak Paul Bert. is het om goede koks
te krijgen, dat gij het behoud van de lettres dobé-
dience vraagt Zegt het dan
De rechterzijde was verslagen.
Hier in Belgie gaat het er nog erger naar toe.
Iedereen mag hier onderwijs geven en de gees
telijken maken daar een ongehoord misbruik
van. Wij hebben in gelegenheid geweest eene
non, die onderwijzeres was in eene klooster
school, over onderwij» 'e hooren spreken,
maar zulke groote onwetendheid hebben wij
bij geen enkel kind. van acht jaar oud, die de
gemeenteschool bezoekt, bemerkt.
l)e eerste de beste boerin of boer, die niet
veel smaak in het werken vir.dt, wordt broeder
of non, men steekt ze een zwart, bruin of
blauw kleed over en men maakt er eenen ou
derwijzer of onderwijzeres van.
Men ziel van hier wat de kinderen leeren bij
zulke meesters en meesteressen.
Neen. hel kan of mag niet blijven duren
Men kan gtrn biiefdrager, geen treinwachter,
gpen veldwachter, zelfs geen portier worden,
zonder dal men bewijzen van bekwaamheid
geeft. Maar men kan onderwijzeres in dp kathu-
lijke scholen in de scholen met Sod w orden
al kent men geen letter zoo groot als een huis
en al was men den groolsten ezel.
En nog meer om in liet zoo gezegd vrij on-
derwiis to gaan. moet men zelfs geen bewijzen
van zedelijkheid geven, dil kan men zien, door
de menigvuldige hatelijke daden en de veroor-
deelingeu. welke broederkensonderw ijzers, bij
na dagelijks oudergaan.
Wij roepen de aandacht onzer wetgevers,
oin ie zien of er geen middel is eerie wel of
reglement te maken, welke niemdnd als on
derwijzer of onderwijzeres in eene openbare
of bijzondere school toelaat, die geen bekw aam
heidsdiploma bezit.
Dit is hoogst noodzakelijk in belang der kin
deren. die door onverschilligheid oudres aan
onbekwame onderwijzers ca onderwijzeressen
worden toevertrouwd.
WIE IS ER VERANDERD DE LIBERALEN,
DE KLERIKALEN OF MOR. DUMONT
De Denderbode en Land willen doen verstaan
dat wij nopens Mgr. Dutriont veranderd zijn van
gedacht, dat wij nu wit maken 't geen wij vroe
ger zwart verklaarden.
Is dit wel zoo
Volstrekt niet. wij beweeren nu, gelijk vroeger,
niets te schrijven dan dt waarheid.
Maar zouden het. de klerikalen niet zijn dia van
gedrag veranderd- zijn jegons Mgr.
Helaaa, ja
Zij hebben houden staan dat Mgr Duraont ge
zond van verstand was als hij do besluiten van
Encycliek en Syllabus uitvoerde, door den Paus
Plus IX uitgeschreven.
M»ar als Pius IX overleden en door Leo XIII
vervangen was schonen die besluiten zoo hevig,
dat dezen laatslen, die meer met de gedachten des
tijds bekend was, zieh gedwongen vau ze inte-
torien doch Mgr. Dumont, een" kristenen
van zuiveren bloede zijnde, beweerde dat w*at
den onfeilbar en Puis IX bevolen had goed en
heilig verklaard werd, goed en heilig moest zijn
voor zijnen opvolger den onfeilbaren Léo XIII an
ging recht zijnen weg vooruit, voor de zaligheid
zijner kudde, dacht hij, zonder zich te bekomme
ren met wat er de menschsn zouden van gezegd
hebben.
De liberalen bewecden dat het fanatism van
Mgr. Dumont die de uitvinder is der excommuni
catie in zaken van scholen, hem eene vijs los had
gedraaid de kierikalen beweerden, natuurlijk,
het tegendeel, tot dat men eindelijk moest be
kennen dat de liberalen naarheid hadden gespro
ken.
Hier moet ik bestatigen dat de bisschop letterlijk
de bevelen uitvoerde van den den onfeilbaren Pius
IX en dat de onfeilbaren Léo XIII die hevelen
als zot aanzag, vermits hij den uitvoerder der zelvs
zot verklaard heeft de eene onfeilbare die
de andere zot veiklaart, wat verwijt aan den
grnoten Paus Pius IX en wat schoone onfaalbaar-
heid
Nu de kierikalen hebben dus beweert dat den
bisschop niet zot was als hij al werkelijk krank
zinnig nas, dit bewijst het besluit des pauzes.
Maar zal men durven staande houden dat een
menscb die eene vlaag van zinneloosheid heeft
voor ecuwig veroordeeld is eD nooit tot de ge
zondheid, tot de wijsheid kan terug keeren
Dit kan toch niet
Welnu, dit is 't geval van Mgr. Dumont. Het is
stellig dat hij wijs en krankzinnig geweest is,
maar wanneer
Aan wat kan men dit weten
Aan j ne daden, niet waar
Welnu wat deed hij over eenige maanden.
Zottigheden, de paus heeft het moeten bekennen
ondanks net geschreeuw dor klerikale gazetten
die beweeren dat hij de wijste man der wereld
was.
En wat doet hij nu Hij schrijft de schoon
ste brieven die meu vinden kan, waarin gezond
oordeel en verstand doorstralen maar waar het
gedrag des pauses en der hooge geestelijke kliek,
jegens hem, op meesterlijke wijze gelaakt wordt
maar hij bewijst dat de kierikalen meer kwaad aan
de religie doen dan een miljoen duivel*, en nu
zou hij zot zijn volgens hen.
Maar neen zulke brieven zijn door geen krank
zinnigen geschreven, het zijn gedachten en zin
sneden van een wijzen. Men hoeft ze maar te lezen
om er van overtuigd te zijn.
Bij de kierikalen is het dan een ver keerde we
reld
Doe hunne zaken, begaat de grootste gekheden
ge tijt nijs
Ontmaskert hen en redeneert, stelt verstandige
dandzaken daar, en lij zullen u krankzinnig ver
klaren
Men ziet dat de liberalen hier weder oprecht
zijn geweest, omdat zij altijd voor alles de waar
heid schrijven. Wij geven recht aan wie recirt
toekomt en onbewinpeld zeggen wij ons gedacht
op den rug van eenen bisschop zoo als op dien van
eenen mest raper.
WAT MOETEN ZIJ DENKEN
Ik vraag mij af wat de kierikalen die nog een
weinig redeneren zijn er nog, helaas bij
het lezen onzer prulbladen. De Denderbode en
't Land deaken moeten over de provinciale kiezin
gen-
Ik weet wel dat hij die denkt natuurlijkerwijze
geen klerikaal kan zijn een denker is altijd li
beraal maar onder de sullen die zich onder 't
klerikaal leger bevinden zijn er toch die pogen te
redeneren en wat moeten die van 't gebrabbel
onzer jesuieten organen denken
De Denderbode van zaterdag, sprekende van de
verloope kiezing schreeuwt overal ciktorie. In
elke provintie vindt hij toch eene plaais, eeh dorp
waar de zwarte kandidaten,de vervolgers van Bel-
gie 's vrijheid eiivoorspoed gezegepraald hebben.
Zoo dat zij die hem alleen lezen overtuigd zijn dat
de liberalen zoo plat geklopt zijn als e-ne vijg
als dit nu zijn geluk kan maken dat hij dan geluk
kig weze daar wij uimemend tevreden zijn over
den uitslag benijden wij zijn geluk geensinds.
Aan een andere-
Men leest in 't Land
't Was maandag provintiale kiezing op tele
plaatsen. Van den uitslag hebben mij ons niet
te beloven noch te beklagen Er is eenige minst
in West-Vlaanderen, MAAR EEN GEVOELIG
VERLIES TE NAMEN.
Aan den eersten, den Denderbode
Na eene kolom geschreven te hebben over den
zegenpraal der hokken sluit hij zijn artikel
a Kan men uit den uitslag der provincials
hiemgen den triomf van de eene af andere par-
tij in de aanstaande kieiinqon voor de vietge-
tvende kamer voorzeggen Wij antwoorden
dat dit zeer gewaagd w ezen zou r
Nogthans zijn wij verzekerd dat het V erbond,
ZICH STUENENDE OP DE KIEZINGEN VAN
MAANDAG, de algemeene nederlaag OF BE-
TER, VERPLETTERING DER CATllOLIJ-
KEN zal voorzeggen
De Denderbode wilt toch met dezen laatslen zin
wel zeggen dat de kierikalen in de provinciale hie-
ingen eene verpletterende nederlaag ondergaan
hebben of hij v ilt niets zeggen want hadden de
kierikalen gezegepraald dan had hij immers niet
nooïlig te schrijven dat "t. Verbond zich steunende
of de kiezingen van maamdag de algemeeue Neder
laag of beter verplettering der katholijken zou
voor/egd hebben.
Wie kan er nu wijsworden uit dien hutsepot.
De Denderbode schrijft eene kolom om te be
wijzen dat de kierikalen hoven liggen en eindigt
zijn artikel met te bekennen dat zij eene vei piet-
terende nederlaag hebben, en h<-t Lovd zegt van
den uitslag hebben mij ons niet te beloven, noch fe
beklagen.
Kan het iemand verwonderen dat zij, die niets
lezen dan die hersenlonze gazetschrijvelaars als
Pie en de Scheren zelfs herseioos worden het
kieken verstand van eenen Xaveriaan kan immers
aan de tegenstrijdigheid der broodschrijvers niet
wederstaan. V. B.
GEKNIPT UIT DEN DENDERBODE
Zooals men weet zijn in liet belgKch leger
sedert eenige jaren de tamboers afgeschaft
ook in Frankrijk worden de klassieke tromme
laars ter zij gezet. Weet gij. vroeg een spot
vogel dezer dagen, waarom de fransche minis
ter van oorlog dien maatregel heeft moeten ne
men
Neen. waarom
Wel heel eenvoudig omdat, sedert M. Van
Humbeke in België en L. Ferry in Frankrijk
ministers van onderwijs zijn liet onmogelijk
is nog een enkel ezelsvel te bekomen.
Daar mede eindig» de Denderbode zijn ver
haal maar 't is niet volledig, zie bier wal men
verder vroeg
Hoe! geen enkel ezelsvel te bekomen.
Wel zeker, sedert hel onderwijs aan de libe
ralen toevertrouwd is komen er geen ezels meer
dan uit de broederkensscholen en die vellen
zijn gewoonlijk zoo duchtig gehanteerd dat zij
voor niets goed meer zijn. V B.
Herzeele den l Juni 1880.
Aan den heer opsteller van den IJKER,
Het verwondert ons grootelijks dat hel Land
van Aalst de antwoord niet heeft opgenomen,
V
